Κυριακή 24 Ιουλίου 2016
Όταν προσεύχεστε, να λέτε Πατέρα
Ανάγνωσμα από το κατά Λουκά άγ. Ευαγγέλιο (Λκ 11,1-13)
Α. Εκείνον τον καιρό ο Ιησούς βρισκόταν σ' έναν τόπο και
προσευχόταν. Όταν τέλειωσε, ένας απ' τους μαθητές του, του είπε: "Κύριε,
δίδαξέ μας πώς να προσευχόμαστε, όπως κι ο Ιωάννης (Βαπτιστής) δίδαξε τους
μαθητές του". Κι ο Ιησούς τους είπε: " Όταν προσεύχεσθε, να λέτε:
Πατέρα,
ας αγιασθεί το όνομά σου, ας έλθει η βασιλεία σου, δίνε μας κάθε μέρα τον άρτο
που έχουμε ανάγκη, και συγχώρησέ μας τις αμαρτίες μας, διότι κι εμείς
συγχωρούμε σε κάθε οφειλέτη μας, και μη μας δοκιμάσεις με πειρασμό".
Β.
Κι ο Ιησούς τους είπε: "Ας υποθέσουμε ότι κάποιος από σας έχει ένα φίλο
και πάει σ' αυτόν κατά τα μεσάνυχτα και του πει: `Φίλε μου, δάνεισέ μου τρία
ψωμιά, επειδή ήλθε από δρόμο ένας φίλος μου και δεν έχω τίποτα να του
παραθέσω'. Εκείνος από μέσα θα του απαντήσει και θα του πει: `Μη με ενοχλείς! Η
πόρτα είναι κλειστή και τα παιδιά μου είναι μαζί μου στο κρεβάτι. Δε μπορώ να
σηκωθώ και να σου δώσω'. Σας λέω, πως αν δε σηκωθεί να του δώσει επειδή είναι
φίλος του, σίγουρα θα σηκωθεί και θα του δώσει ό, τι χρειάζεται εξαιτίας της
αναίδειάς του".
Γ. Κι εγώ σας λέω:
"Ζητάτε και θα σας δοθεί, αναζητάτε και θα βρείτε, κτυπάτε και θα σας
ανοιχθεί. Διότι ο καθένας που ζητά, λαβαίνει και όποιος αναζητά βρίσκει, και σε
όποιον κτυπά, θα του ανοιχθεί. 'Διότι, ποιός πατέρας από σας, όταν του ζητήσει
ο γιος του ψάρι, αντί για ψάρι θα του δώσει φίδι; 'Η ακόμα, όταν του ζητήσει ένα αβγό, θα του
δώσει ένα σκορπιό; Εάν, λοιπόν, εσείς, που είσθε κακοί, ξέρετε να δίνετε καλά
πράγματα στα παιδιά σας, πόσο μάλλον ο Πατέρας σας που
είναι στους ουρανούς θα δώσει το 'Αγιο Πνεύμα σ'
αυτούς που του ζητούν!".
Λόγος του Κυρίου
Το παράδειγμα του Ιησού κάνει
τους μαθητές να θέλουν να του ομοιάσουν. Ο ευαγγελιστής, με την ευκαιρία,
συγκεντρώνει δίπλα στην προσευχή που ο Ιησούς εμπιστεύεται στους μαθητές, δύο
ακόμη λόγους του Ιησού και μας προσφέρει μια ολοκληρωμένη κατήχηση γύρω από την
προσευχή, για να υπογραμμίσει πόσο και η δικιά μας προσευχή
πρέπει να μοιάζει με τη δική του.
Ο ευαγγελιστής Λουκάς ξεκινά την κατήχησή του, παρουσιάζοντας μια
εκδοχή του Πάτερ Ημών πιο σύντομη από αυτή που γνωρίζουμε και συνήθως
απαγγέλουμε. Το γεγονός ότι έχουμε δύο εκδοχές του Πάτερ ημών, μας κάνει να
καταλάβουμε ότι ο Ιησούς δεν έδωσε στους μαθητές μια προσευχή σταθερή, άκαμπτη
και παγιωμένη, αλλά ένα παράδειγμα, μερικά σημεία και υποδείξεις για να
μπορέσει ο μαθητής να προσανατολισθεί, ένα δρόμο να διατρέξει με το δικό του
τρόπο και σύμφωνα με τις δικές του ευαισθησίες και ανάγκες. Ο Ιησούς,
περισσότερο από το τι πρέπει να λένε οι μαθητές
του, τονίζει την εσωτερική διάθεση αυτού που προσεύχεται και το πνεύμα
από το οποίο ο προσευχόμενος πρέπει να διαπνέεται.
Και η πρώτη υπόδειξη του
ευαγγελιστή είναι: η προσευχή σας για να είναι ολοκληρωμένη πρέπει να μοιάζει στην προσευχή του Ιησού.
Κι ο Ιησούς τους είπε: "
Όταν προσεύχεσθε, να λέτε:
Πατέρα. Στο στόμα του Ιησού, εκφράζει τη σχέση του Ιησού με το Θεό, είναι υιός. Στο στόμα του μαθητή
υποδεικνύει τα αισθήματα, τα οποία πρέπει να εμπνέουν εκείνον που προσεύχεται:
σε ενότητα με τον Ιησού, να εκφράζει έναν τέτοιο βαθύ σεβασμό του και υιική
εμπιστοσύνη στο Θεό, και έτσι να μετέχει στην υιική ιδιότητα του Ιησού και να
είναι μια ζωντανή μαρτυρία της. Ο μαθητής, στο μέτρο που αναγνωρίζει την
πατρότητα του Θεού, δημιουργού των πάντων, αναγνωρίζει ότι είναι αδελφός των
συνανθρώπων του και αλληλέγγυος με τη φύση. Εδώ βρίσκεται η διαφορά της
χριστιανικής προσευχής από τις άλλες προσευχές.
Ας αγιασθεί το όνομά σου. Το ρήμα αγιάζω στην παθητική φωνή υποδεικνύει
ότι είναι ο ίδιος Θεός, είναι
δράση και ενεργεί και δίνει μαρτυρία για την ταυτότητά του μέσα στον κόσμο και
την ιστορία. Η κοινότητα των μαθητών το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να γίνει ο αγωγός της δράσης του Θεού μέσα στην
καθημερινότητα, έτσι που η δράση της κοινότητας να είναι η εικόνα της
ξεχωριστής αγίας παρουσίας του Θεού μέσα στον κόσμο και την ιστορία.
Ας έλθει η βασιλεία σου. Τότε που ο Θεός θα είναι τα πάντα σε όλους.
Ο μαθητής περιμένει τη βασιλεία του Θεού ως δώρο που ο Θεός σταδιακά την
αποκαλύπτει και ζητώντας την έλευσή της ο μαθητής ζητά τη χάρη να μπορεί να
αναγνωρίζει την παρουσία της, να την κάνει δεκτή και να συμβάλλει στην
οικοδόμησή της.
Δίνε μας κάθε μέρα τον άρτο που έχουμε ανάγκη. Ας αρχίσουμε με τη
λιτότητα και τη σοβαρότητα της αίτησης. Το δίνε μας κάθε μέρα, σημειώνει μια
επαναλαμβανόμενη δωρεά, μας, και ο
πληθυντικός υπογραμμίζει ότι η δωρεά δεν είναι προσωπική, αλλά κοινοτική. Το
καθημερινό, αυτό που αρκεί για την παρούσα ημέρα και ποια είναι αυτή η
‘ποσότητα’, είναι αυτό που χρειάζεται για να έχουμε την αξιοπρέπειά μας και να
ζωογονεί την αδελφοσύνη μας.
Και συγχώρησέ μας τις αμαρτίες μας, διότι κι εμείς συγχωρούμε σε κάθε
οφειλέτη μας. Με τρόπο παράξενο και
προκλητικό ο Ιησούς μάς διδάσκει και
μάς θυμίζει ότι η συγχώρηση που εμείς
ζητούμε από το Θεό, έχει ένα μέτρο και αναλογεί με εκείνη που εμείς παρέχουμε,
μιας εμάς πρώτους δωρεά μας συγχώρησε ο Θεός,
αυτό είναι και η αιτία και το μέτρο που εμείς συγχωρούμε. Ζητάμε, λοιπόν,
να μας αξιώσει και εμείς να συγχωρούμε
στο μέτρο που μας συγχώρησε.
Και μη μας δοκιμάσεις με πειρασμό.
Ποιός είναι, όμως, αυτός ο πειρασμός; Ας σκεφτούμε την αρχή του ευαγγελίου και τους
πειρασμούς του Ιησού στην έρημο. Πειρασμός είναι πάντοτε ένα δίλημμα υπαρξιακό.
Όσο περισσότερο προς το κέντρο της ύπαρξης εισχωρεί, τόσο μεγαλύτερος είναι ο
πειρασμός. Το δίλλημα, λοιπόν, είναι να ζήσω τη ζωή μου στην υπηρεσία του Θεού
και των ανθρώπων, κάτω από την έμπνευση και την καθοδήγηση του αγ. Πνεύματος,
είτε να βασίζομαι στις σιγουριές που μπορούν να δώσουν οι ανθρώπινες δυνάμεις
και οι πρακτικές.
Πειρασμός, λοιπόν, αποκτά ολόκληρο
το νόημά του σε δύσκολους καιρούς: των διωγμών, των αμφιβολιών της πίστεως, των
δυσκολιών της καθημερινότητας, που με τα διλήμματά τους μπορούν να αδυνατίσουν
την πίστη… καταστάσεις που ο μαθητής αργά ή γρήγορα θα συναντήσει. Το ξέρει και
ζητά και προσεύχεται για να είναι δυνατός κάτω από τη σκέπη του Πατέρα. Ο
μαθητής δεν προσεύχεται για να αποφύγει
τον πειρασμό, αλλά να τον ξεπεράσει.
Β. Πώς απευθυνόμαστε στο Θεό Πατέρα; Με τρόπο ευσεβή, αλλά με πάθος,
αλλά και θυμό (βλπ. τους ψαλμούς) αταίριαστο, με υπομονή και επιμονή, αλλά και
ανυπομονησία. Πάντοτε, όμως, όπως σε
κάποιον που ξέρουμε ότι μας αγαπά.
Γ. Για τον Ιησού, η προσευχή
είναι μια πράξη ελευθερίας, ξέρει τι σημαίνει, ο Θεός ξέρει το καλό των παιδιών, είναι Πατέρας. Δεν μπαίνει ο Θεός στη λογική
μου, πρέπει εγώ να μπω στη λογική του. Εδώ είναι που φαίνεται η ελευθερία μου,
στο να του δείξω την πίστη και την
εμπιστοσύνη μου. Ο Θεός σέβεται την ελευθερία μου γι’ αυτό δεν επιβάλει, αλλά
προτείνει. Εγώ, χρειάζεται, να βρω το
προτεινόμενο μέσα από τα σημεία των καιρών, να το μελετήσω, να κρίνω, να
διαλέξω, να αποφασίσω αν θα το ασπασθώ ή θα το απορρίψω.
Πάντοτε, όταν σφάλω, ο Θεός είναι
έτοιμος να με συγχωρήσει, να με σηκώσει μαζί του να ξαναπάρω το δρόμο για τη Βασιλεία του.