Κυριακή 2 Αυγούστου 2020
Ο κόσμος πολύς γύρω από τον Ιησού και οι μαθητές προβληματίζονται για τις ανάγκες αυτού του πλήθους. Δεν ξέρουν πως να τις αντιμετωπίσουν και φοβούνται μην ξεσπάσει κάτι άσχημο επειδή το πλήθος περίμενε πολλά από τον Ιησού. Είχε ακουστεί πως ο Ηρώδης που είχε εκτελέσει τον Ιωάννη τον Βαπτιστή, εκτιμούσε ότι ο Ιησούς ήταν ο Ιωάννης ο Βαπτιστής που αναστήθηκε και γι αυτό έκανε θαύματα. Μάλιστα πολλοί από τούς μαθητές του Ιωάννη τώρα ήταν μαθητές του Ιησού και ακούμπησαν τις ελπίδες τους πάνω τον Ιησού.
Ανάγνωσμα από το κατά Ματθαίο ΄Αγιο Ευαγγέλιο (14, 13-21)
'Όταν το άκουσε ο Ιησούς, ότι ο Ηρώδης εκτέλεσε τον Ιωάννη , αναχώρησε από εκεί με πλοιάριο και πήγε μόνος του σε ένα έρημο τόπο. Κι όταν το άκουσαν τα πλήθη τον ακολούθησαν από τις πόλεις πεζοί. Και όταν βγήκε απ' το πλοιάριο είδε μεγάλο πλήθος και τους σπλαχνίσθηκε και θεράπευσε τους αρρώστους των. 'Όταν βράδιαζε, τον πλησίασαν οι μαθητές λέγοντας: " 'Ερημος είναι ο τόπος και η ώρα περασμένη. ' Άφησε τον κόσμο να φύγει, ώστε να πάνε στα χωριά και να αγοράσουν τρόφιμα για να φάνε". Αλλά ο Ιησούς τους είπε: "Δεν έχουν ανάγκη να φύγουν. Δώστε τους εσείς να φάνε". Κι εκείνοι του είπαν: "Δεν έχουμε εδώ παρά πέντε ψωμιά και δυο ψάρια". Κι εκείνος τους είπε: "Φέρτε τα μου εδώ". Κι αφού διέταξε τα πλήθη να καθίσουν για φαγητό στο χορτάρι, πήρε τα πέντε ψωμιά και τα δυο ψάρια, έστρεψε το βλέμμα του στον ουρανό, είπε την προσευχή της ευλογίας, έκοψε και έδωσε τα ψωμιά στους μαθητές και οι μαθητές στον κόσμο. Κι έφαγαν όλοι και χόρτασαν και πήραν τα περισσεύματα από τα κομμάτια, δώδεκα γεμάτα κοφίνια. Κι αυτοί που έφαγαν ήταν περίπου πέντε χιλιάδες άνδρες, χωρίς τις γυναίκες και τα παιδιά.
Λόγος του Κυρίου
Τα πάντα αρχίζουν από γεγονός ότι ο Ιησούς είδε μεγάλο πλήθος και τους σπλαχνίσθηκε. Η ευσπλαχνία του Ιησού, είναι η φανέρωση της ευσπλαχνίας του Θεού. Η ευσπλαχνία, δεν είναι ένα απλό συναίσθημα είναι μια δυναμική πλούσια σε αποχρώσεις. Είναι η στάση εκείνων που όχι μόνο αισθάνονται να εμπλέκονται συναισθηματικά και από συμπάθεια με κάποιον που πάσχει , αλλά αντιλαμβάνονται το εαυτόν τους δεσμευμένο να κάνουν κάτι συγκεκριμένο, τουλάχιστον να ανακουφίσουν αν όχι να απελευθερώσουν τον πάσχοντα από το πάθος του. Όλες οι πράξεις του Ιησού από αυτή την δυναμική εμπνέονται και κινούνται και έτσι πρέπει να καταλαβαίνουμε κάθε πτυχή του Ευαγγελίου, με ακρίβεια.
Οι μαθητές βλέπουν το πρόβλημα του κόσμου, λυπούνται και προτείνουν στον Ιησού να τελειώνει “για να πάνε στα χωριά και να αγοράσουν τρόφιμα για να φάνε" και έτσι το πρόβλημα λύνεται. Ο Ιησούς όμως απαντά : “Δεν είναι ανάγκη να φύγουν. Δώστε τους εσείς να φάνε". Ο Ιησούς θέλει να τους εμπλέξει άμεσα, να τους κάνει μέρος του προβλήματος. Το ζήτημα δεν είναι να φάνε, αλλά το πως θα φάνε. “Εσείς να τους δώσετε να φάνε, να μοιραστείτε μαζί τους αυτό που εσείς έχετε”.
Οι μαθητές το κατάλαβαν και απαντούν : “Δεν έχουμε εδώ παρά πέντε ψωμιά και δυο ψάρια”.
Ο Ιησούς προχωρεί σε βάθος , δεν μετρά η ποσότητα αλλά η καρδιά. Είναι εκεί που παίρνονται οι αποφάσεις που καθορίζουν τη ζωή, εκεί όπου κάποιος φυλά κάτι για τον εαυτόν του, μην τυχόν και κάποτε αυτό που έχει δεν φτάνει, και που όταν το μοιράζεται με τους άλλους περισσεύει…. Από πέντε ψωμιά “έφαγαν όλοι και χόρτασαν και πήραν τα περισσεύματα από τα κομμάτια, δώδεκα γεμάτα κοφίνια”.
Στην ουσία, ο Ιησούς θέλει να αντικατασταθεί η λογική της "αγοράς" με το "συμμερισμό, το μοίρασμα", ν΄ αλλάξουν οι σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων και των ανθρώπων με τα πράγματα. Να αισθανθούν οι άνθρωποι όχι μόνο συμμέτοχοι στα προβλήματα αλλά αλληλέγγυοι και συνυπεύθυνοι στην αντιμετώπιση των αναγκών των άλλων.
Το πρόβλημα ‘του ψωμιού’ , της πείνας, είναι πρόβλημα όλων και όχι μόνο των πεινασμένων. Η λύση αφορά όλους και όχι μόνο τους πεινασμένους. Και τα πράγματα που ο καθένας έχει - ακόμη και αν είναι μόνον πέντε ψωμιά και δύο ψάρια - είναι τα αγαθά του Θεού που μας χάρισε για να τα απολαύσουμε μαζί με τους άλλους, και όχι ξεχωριστά από τους άλλους.
Η αντίληψη πως «όλα τα ρυθμίζει η αγορά και η συναλλαγή», δημιουργεί τους τυχερούς και τους άτυχους : μερικοί έχουν πολλά, κάποιοι λίγα, άλλοι δεν έχουν τίποτα!
Είναι απαραίτητο να περάσουμε από το έχω (για μένα) στο μοιράζομαι. Ακόμα κι αν, υποθετικά, οι μαθητές είχαν αγοράσει το ψωμί με τα χρήματά τους και το μοίραζαν , θα είχαν κάνει μια χειρονομία φιλανθρωπίας, και όχι μια χειρονομία που εισάγει μια διαφορετική, καινούργια λογική στις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων.
Δύο σημαντικές παρατηρήσεις : "Ο Ιησούς είπε την προσευχή της ευλογίας, έκοψε και έδωσε τα ψωμιά στους μαθητές και οι μαθητές στον κόσμο”. Είναι ο Ιησούς που εκτελεί το θαύμα, αλλά δεν είναι αυτός που διανέμει το ψωμί στα πλήθη. Το διανέμουν οι μαθητές, και οι μαθητές δεν είναι ούτε κύριοι ούτε διαχειριστές, είναι οι υπηρέτες που μοιράζουν. Είναι μια εικόνα της Εκκλησίας: είναι ο Χριστός που δίνει τον Λόγο της ζωής, τον εμπιστεύεται στα χέρια των ανθρώπων, των μαθητών, που δεν είναι όμως κύριοί του ούτε διαχειριστές του, απλά υπηρέτες που τον μοιράζουν.
Αυτή την αντίληψη έρχεται να τονίσει, από μια ακόμη εικόνα : “διέταξε τα πλήθη να καθίσουν για φαγητό στο χορτάρι”. Το αρχαίο κείμενο λέει : «ανακλιθῆναι», δηλαδή να ξαπλώσουν, να πλαγιάσουν, όπως στα αρχαία συμπόσια· και ποιος θα μπορούσε να φάει έτσι; μόνο όποιος είχε υπηρέτες που του φέρνουν και του δίνουν το φαγητό. Οι μαθητές είναι αυτοί οι υπηρέτες που μοιράζουν το φαγητό του οικοδεσπότη.