Ζούμε για το κοινό καλό, όπως ο καλός βοσκός
Κυριακή 29 Απριλίου 2018
Από τις εικόνες που μας παραθέτει η σημερινή ευαγγελική περικοπή πρέπει να αναζητήσουμε μόνο εκείνο που πραγματικά μας δίνουν, μένοντας στο πλαίσιο της συγκεκριμένης ομιλίας του Ιησού, και όχι να περιπλανηθούμε σε όλες τις “εν δυνάμει” ερμηνείες που παίρνουν αφορμή από ποιμενικές γλυκανάλατες ‘ρομαντικές εικόνες’, επιστροφής στην φύση, κ.ο.κ.
Ανάγνωσμα από κατά Ιωάννη άγιο Ευαγγέλιο 10,11-18
Εγώ είμαι ο καλός ποιμένας και γνωρίζω τα δικά μου και τα δικά μου με γνωρίζουν, όπως με γνωρίζει ο Πατέρας κι εγώ γνωρίζω τον Πατέρα και τη ζωή μου τη θυσιάζω για τα πρόβατα. Έχω κι άλλα πρόβατα που δεν είναι απ'αυτή τη στάνη και πρέπει κι εκείνα να τα οδηγήσω. Θα ακούσουν τη φωνή μου και θα γίνουν ένα ποίμνιο κι ένας ποιμένας. Γι'αυτό ο Πατέρας με αγαπά, επειδή εγώ θυσιάζω τη ζωή μου, για να την πάρω πάλι. Κανένας δε μου την αφαιρεί, αλλά εγώ τη θυσιάζω αφ'εαυτού μου. Έχω εξουσία να τη θυσιάσω κι εξουσία έχω πάλι να την πάρω. Αυτή την εντολή πήρα απ'τον Πατέρα μου".
Λόγος του Κυρίου
Ας δούμε με ποια ευκαιρία ειπώθηκαν αυτά τα λόγια από τον Ιησού : Ο Ιησούς που μιλάει στο πλήθος και χρησιμοποιεί αυτές τις εικόνες, βρίσκεται μέσα στον περίβολο του Ναού της Ιερουσαλήμ, κατά τη διάρκεια της ετήσιας γιορτής εις ανάμνηση της Επανακαθιέρωσης του Ναού. Παρατηρεί τους Ιουδαίους που προσέρχονταν στο Ναό για να προσφέρουν τη θυσία τους ή για να συμμετέχουν σε κάποια θυσία. Ο Ναός, ως γνωστόν, για κάθε καλό Ιουδαίο ήταν το κατεξοχήν σημείο της παρουσίας του Θεού ανάμεσα στο λαό του. Ένας Θεός, ένας Ναός. Ο Ναός είναι ο τόπος επικοινωνίας του ανθρώπου με το Θεό. Ο Ιησούς, λοιπόν, παρατηρεί εκείνους που εισέρχονταν στο προαύλιο του Ναού, από την πόρτα που ονομαζόταν “προβατική πύλη”δηλαδή ‘την πόρτα των προβάτων’, εκείνη την πόρτα από την οποία οδηγούσαν τα πρόβατα για την θυσία και από την εικόνα αυτή εμπνέεται για να μιλήσει στο πλήθος. Στο πρώτο μέρος της ομιλίας του, που προηγείται της σημερινής περικοπής που ακούσαμε, παρομοιάζει τον εαυτόν ως την πόρτα που διέρχονται τα πρόβατα για να μπουν στο ποιμνιοστάσιο· με την παρομοίωση αυτή δηλώνει ότι όποιος θέλει να είναι στην παρουσία του Θεού πρέπει να περάσει από εκείνον.
Στην δική μας περικοπή διαβεβαιώνει ότι: «Εγώ είμαι ο καλός ποιμένας».
Το να είναι κάποιος βοσκός είναι ένα σκληρό επάγγελμα που δεν δέχεται ανάπαυλες, δεν ξέρει γιορτές και σχόλες ή διακοπές. Ο βοσκός δεν μπορεί ποτέ να εγκαταλείψει τα πρόβατα του. Για χάρη του ποιμνίου του ζει αποκομμένος, στο περιθώριο της κοινωνικής ζωής. Ζει με τα πρόβατά του και για τα πρόβατά του, θυσιάζεται γι’ αυτά.
Εγώ είμαι ο καλός ποιμένας και γνωρίζω τα δικά μου και τα δικά μου με γνωρίζουν. Ο Ιησούς έχει στο μυαλό του την πρακτική των βοσκών της Παλαιστίνης, όπου κάθε βράδυ περισσότεροι βοσκοί σταβλίζουν τα πρόβατα τους στο ένα κοινό ποιμνιοστάσιο. Το άλλο πρωί ο κάθε βοσκός, με τον δικό του συνθηματικό τρόπο, καλεί τα πρόβατα του για να τα οδηγήσει στην βοσκή. Και το κάθε πρόβατο αναγνωρίζει μόνο την φωνή του δικού του βοσκού.
Ο Ιησούς προσδιορίζει το ρόλο του ως ο καλός ποιμένας από το γεγονός ότι : α ) χαρακτηριστικό του καλού ποιμένα είναι ότι γνωρίζει τα πρόβατα του και τα πρόβατά τον αναγνωρίζουν. «Γνωρίζω» για τον Ευαγγελιστή Ιωάννη δεν σημαίνει απλώς ξέρω το όνομα , ξεχωρίζω από τα άλλα κοκ., αλλά ότι έχω ζωτική επαφή με κάποιον. Μια σχέση θεμελιωμένη στην κατανόηση, την εμπιστοσύνη, την αγάπη, το ότι μετέχω στην ζωή του άλλου και ο άλλος είναι κομμάτι της ζωής μου. (Ιωα 10,4.14.16), β) ο καλός ποιμένας υπερασπίζεται τα πρόβατα του και τα προστατεύει και αυτή του η φροντίδα δεν έχει όρια, είναι αποφασισμένος μέχρι και τη ζωή του να δώσει γι΄ αυτά (Ιωα 10,11.15.17.18). Σε αντίθεση με τον μισθωτό, που δεν είναι δικό του το ποίμνιο, κάνει μεν τη δουλειά του αλλά βάζει πρώτα το δικό του συμφέρον.
Βέβαια και οι δύο, μισθωτός και καλός βοσκός, εξωτερικά μοιάζουν. Κάνουν τα ίδια πράγματα, φροντίζουν αρρώστους, ηλικιωμένους, περιθωριακούς, διδάσκουν, κάνουν κοινωνικό έργο κ.ο.κ. Εκείνο που τους ξεχωρίζει είναι η καρδιά, η αγάπη ή απλώς ο μισθός που επιτρέπει την επιβίωση και η στιγμή του κινδύνου είναι η ειδοποιός διαφορά. Τώρα ο μαθητής του Χριστού υπάρχει και δεν είναι δουλειά του να κρίνει και να κατακρίνει τους άλλους, αλλά να διερωτηθεί : ποια είναι η σχέση μου με τους άλλους ;
Του μισθωτού; Και αν είναι αυτή δεν είναι κακό γιατί ο ίδιος ο Χριστός λέει και υποστηρίζει, ότι ο εργάτης έχει δικαίωμα στο μισθό του (Λκ. 10,7). Εκείνο που ο Ιησούς ζητάει είναι ότι όποιος θέλει πράγματι να είναι μαθητής του να πάει πιο κεί, να γίνει καλός βοσκός ( Ιωα 10,14-15).
Και συνεχίζει: Έχω κι άλλα πρόβατα που δεν είναι απ' αυτή τη στάνη και πρέπει κι εκείνα να τα οδηγήσω. Θα ακούσουν τη φωνή μου και θα γίνουν ένα ποίμνιο κι ένας ποιμένας. Ο ορίζοντας του καλού ποιμένα είναι ανοιχτός, δεν περιορίζεται στο τώρα, ανοίγεται και απευθύνεται σε όλους και προσανατολίζει τη ζωή στο μέλλον.
Τελικά όμως εκείνο που καθιστά τον Ιησού “Καλό Ποιμένα” είναι η υιική σχέση του με τον Θεό Πατέρα και το γεγονός ότι αγαπά και φροντίζει το ποίμνιό του μέχρι που θυσιάζει και τη ζωή του γι’ αυτό. Γι' αυτό ο Πατέρας με αγαπά, επειδή εγώ θυσιάζω τη ζωή μου, για να την πάρω πάλι. Κανένας δε μου την αφαιρεί, αλλά εγώ τη θυσιάζω αφ' εαυτού μου. Έχω εξουσία να τη θυσιάσω κι εξουσία έχω πάλι να την πάρω. Αυτή την εντολή πήρα απ' τον Πατέρα μου".
Και συμπληρώνει :Δε σας ονομάζω πια δούλους, γιατί ο δούλος δεν ξέρει τι κάνει ο κύριός του. Σας ονομάζω φίλους, γιατί σας έκανα γνωστά όλα όσα άκουσα από τον Πατέρα μου. Δε με διαλέξατε εσείς, αλλά εγώ σας διάλεξα και σας όρισα να πάτε και να καρποφορήσετε, κι ο καρπός σας να είναι μόνιμος. Ώστε ό,τι ζητήσετε από τον Πατέρα στο όνομά μου, να σας το δώσει. (Ιωα. 15, 14-15).
Όμως όταν κάνουμε μια βαθιά και εμπεριστατωμένη εξέταση της συνείδησης μας διαπιστώνουμε ότι πολύ εύκολα γινόμαστε "πρόβατα" και χάνουμε την αυτονομία που τόσο πολύ θέλουμε να προφυλάξουμε.
Η σημερινή Κυριακή είναι για μας ένα κάλεσμα για να διερωτηθούμε με ειλικρίνεια : “ποιοι είναι οι δάσκαλοι και οι καθοδηγητές μας, και ποίων βοσκών ακόλουθοι είμαστε;”
Ο Ιησούς είναι ο "καλός" βοσκός, δηλαδή ο πραγματικός, o αληθινός, o αυθεντικός. Ο Ιησούς δεν είναι ο δημαγωγός που παρασέρνει, δεν είναι ο μισθωτός που υποτάσσεται στα συμφέροντα του, δεν είναι ο αρχηγός που κινείται από επιθυμία για προβολή και επιτυχία.
Ο Ιησούς για τον μαθητή του θέλει: την ελευθερία, την αλήθεια, την αγάπη, τη μη βία, την ανιδιοτέλεια. Είναι πραγματικός βοσκός όχι τόσο επειδή παρέχει προστασία στο ποίμνιο, αλλά πολύ περισσότερο διότι έδωσε τη ζωή του για το ποίμνιό του για να το αποκτήσει και να το καταστήσει συμμέτοχο της ζωής του.
Είναι ένας παράξενος βοσκός που επιτρέπει να τον δεχτούν ή όχι. Φροντίζει όμως όλους, ακόμη και αυτούς που δεν τον δέχονται.
Η σχέση που υπάρχει μεταξύ μαθητή και Ιησού δεν είναι μια απλή ένταξη σε μια ομάδα, αλλά φτάνει σε μια τόσο βαθιά σχέση αγάπης και αλληλογνωριμίας, που ο Ιησούς την παρουσιάζει με εκείνη που υπάρχει ανάμεσα στον Θεό Πατέρα του και σε Κείνον.