Καλεσμένοι έργω και λόγω να δώσουμε μαρτυρία για το φως
Κυριακή 17 Δεκεμβρίου 2017
Η Ευαγγελική μας περικοπή περιγράφει τη μορφή του Ιωάννη του Βαπτιστή και τη θέση του στο έργο της Σωτηρίας. Εμείς, συγκρινόμενοι κατά κάποιο τρόπο μαζί του, μας βοηθά να βρούμε τη δική μας θέση μέσα στην ιστορία της Σωτηρίας και να προετοιμαστούμε ανάλογα.
Ανάγνωσμα από το κατά Ιωάννη Άγιο Ευαγγέλιο (Ιω 1,6-8.19-28)
Αυτή είναι η μαρτυρία που έδωσε ο Ιωάννης, όταν οι Ιουδαίοι απ' τα Ιεροσόλυμα έστειλαν σ' αυτόν ιερείς και λευίτες για να τον ρωτήσουν: "Εσύ ποιος είσαι;" Κι εκείνος ομολόγησε και δεν αρνήθηκε. Κι ομολόγησε: "Δεν είμαι εγώ ο Χριστός". Τον ρώτησαν τότε: "Τι, λοιπόν; Είσαι ο Ηλίας;" Και είπε: "Δεν είμαι". "Εσύ είσαι ο προφήτης;" Κι απάντησε: "Όχι!" Του είπαν τότε: "Ποιός είσαι; Για να δώσουμε απάντηση σ'αυτούς που μας έστειλαν. Τι λες για τον εαυτό σου;" Είπε τότε: "Εγώ είμαι μια φωνή κάποιου που φωνάζει στην έρημο: ισιώστε το δρόμο του Κυρίου',όπως είπε ο προφήτης Ησαΐας". Οι απεσταλμένοι ήταν απ'τους Φαρισαίους. Τον ρώτησαν, λοιπόν και του είπαν: "Γιατί, λοιπόν, βαφτίζεις αν εσύ δεν είσαι ο Χριστός ούτε ο Ηλίας ούτε ο προφήτης;" Ο Ιωάννης απάντησε και τους είπε: "Εγώ βαφτίζω σε νερό. Ανάμεσά σας στέκεται αυτός που δε γνωρίζετε, αυτός που έρχεται μετά από μένα και του οποίου δεν είμαι άξιος να λύσω το κορδόνι του σανδαλιού του". Αυτά συνέβηκαν στη Βηθανία, πέρα απ' τον Ιορδάνη, όπου ήταν ο Ιωάννης και βάφτιζε.”
Λόγος του Κυρίου.
Η λαχτάρα του κόσμου για τον ερχομό κάποιου Σωτήρα, τους έκανε να διερωτηθούν μήπως και ο Ιωάννης ήταν ο αναμενόμενος Σωτήρας. Η επαγρύπνηση πρέπει να συνοδεύεται με την ικανότητα διάκρισης εκείνου που αναμένει, και από την ακεραιότητα του χαρακτήρα και την αυτογνωσία εκείνου που τυχόν το έργο μπορεί να δημιουργήσει προικοδοσίες. Ιδού το νόημα της τριπλής άρνησης του Ιωάννη. Ο Ιωάννης αρνείται ότι είναι ο αναμενόμενος Σωτήρας: “Δεν είμαι εγώ ο Χριστός”, και προσδιορίζει την ταυτότητά του ως “Εγώ είμαι μια φωνή κάποιου που φωνάζει στην έρημο: ισιώστε το δρόμο του Κυρίου” ˙ και για το έργο του λέει απλά «Εγώ βαφτίζω σε νερό». Ο Ευαγγελιστής, που τα έζησε, σχολιάζει: «Δεν ήταν εκείνος το φως, αλλά ήλθε να μαρτυρήσει για το φως».
Όλα αυτά αρχίζουν σε μια συγκεκριμένη γεωγραφική τοποθεσία : «Αυτά συνέβηκαν στη Βηθανία». Ο Ευαγγελιστής αρέσκεται να δείχνει την αρχή και μάλιστα τον χώρο, όπου τα πάντα αρχίζουν, γιατί τόσο ο ίδιος ο Ευαγγελιστής, όσο και οι ακροατές Αναγνώστες του, ζουν τα αποτελέσματα εκείνης της αρχής.
Περιγράφοντας ο Ευαγγελιστής τον Ιωάννη, περιγράφει και τον κατεξοχήν μάρτυρα του Χριστού που είναι ο μαθητής του. Σκοπός του μάρτυρα είναι οι άλλοι να πιστέψουν
Εκείνον για τον οποίον δίδεται η μαρτυρία και όχι η προβολή του μάρτυρα. Ο μάρτυρας οφείλει να είναι αξιόπιστος Ο πραγματικός μάρτυρας δεν τραβά τα φώτα επάνω του, λέει ό,τι έχει να πει, κάνει ό,τι έχει να κάνει και αποτραβιέται.
Όταν η μαρτυρία είναι αυθεντική, όπως εκείνη του Ιωάννη, προκαλεί το διάλογο. Μπορεί να δημιουργήσει επιπλέον απορίες και μερικές φορές και απίθανες παρεξηγήσεις, γιατί ο ερχόμενος και εκείνος που πιθανώς αναμενόταν, να μην ταυτίζονται. Γι’αυτό χρειάζονται και διευκρινήσεις. Ο μάρτυρας πρέπει να έχει τη διαθεσιμότητα να διαφωτίσει, και εν ανάγκη να καταφύγει και στην παραδεκτή αυθεντία κάποιων άλλων, όπως εδώ ο Ιωάννης, καταφεύγει σε αυτή του Ησαΐα. Αργότερα, και ο Ιησούς θα κάνει το ίδιο, εκτός από την αξιοπιστία του επικαλείται και την αξιοπιστία, την αυθεντία και τη μαρτυρία των Προφητών για να εξηγήσει το ποιος είναι.
Η μαρτυρία του Ιωάννη, όμως, έχει μια πρωτοτυπία, σε αντίθεση με εκείνη των παλαιών Προφητών. Δεν μιλά και δεν διακηρύσσει, ότι ένας Σωτήρας πρόκειται να έλθει, αλλά ότι αυτός ήλθε και στον κατάλληλο καιρό τον υποδεικνύει.
Το πνεύμα της εποχής, στην οποία έζησε και έδρασε ο Ιωάννης, ήταν κάτι μεταξύ δυσπιστίας ότι όπως έχουν τα πράγματα, δεν πρόκειται να αλλάξουν και αν αυτό συμβεί θα είναι για το χειρότερο, και άλλοι περιμένουν κάποια σωτηρία, αλλά ο καθένας τη θέλει στα μέτρα του. Το ίδιο πνεύμα βασιλεύει και σήμερα, αν προσθέσουμε την αδιαφορία για ό,τι δεν είναι γήινο και την πρακτική αθεΐα.
Εμείς οι μαθητές του Ιησού καλούμαστε, όπως ο Πρόδρομος, να είμαστε αξιόπιστοι έργω και λόγω και να δώσουμε την καλή μαρτυρία για το Χριστό παρόντα και ενεργό μέσα στην ιστορία μας, μαρτυρία που πρέπει να είναι χαρούμενη και αισιόδοξη.