Κυριακή 28 Αυγούστου 2016
Ο Ιησούς βρίσκεται καλεσμένος σε ένα συμπόσιο και γίνεται μάρτυρας της ανθρώπινης ματαιοδοξίας σε όλο της το μεγαλείο. Ο καθένας θέλει για τον εαυτόν του την πρώτη θέση με τις ανάλογες τιμές. (Λκ 14,7-14). Ο Ιησούς, λοιπόν, παρεμβαίνει με μια παραβολή αλλά όχι για να δώσει κανόνες καλής συμπεριφοράς αλλά ξεκινώντας από αυτό που συμβαίνει στην καθημερινή τη ζωή θέλει να διδάξει ότι μπορεί το ίδιο να συμβαίνει και στις σχέσεις του ανθρώπου με τον Θεό.
Ανάγνωσμα από το κατά Λουκά αγ. Ευαγγέλιο (14,1.7-14 ).
 |
"Κάποιο Σάββατο ο Ιησούς πήγε στο σπίτι ενός Φαρισαίου άρχοντα για να φάει και οι Φαρισαίοι τον παρατηρούσαν προσεκτικά. Τότε είπε στους καλεσμένους μια παραβολή, όταν είδε πώς διάλεγαν τις πρώτες θέσεις στο τραπέζι: " Όταν καλεστείς από κάποιο σε γάμο, μη πάρεις την πρώτη θέση στο τραπέζι, μη τυχόν και υπάρχει κάποιος άλλος καλεσμένος του, πιο σπουδαίος από σένα. Θα έλθει τότε αυτός που κάλεσε κι εσένα κι εκείνον και θα σου πει: `δώσε σ' αυτόν εδώ τη θέση σου'. Και τότε με ντροπή θα πας να πάρεις την τελευταία θέση. Αντίθετα, όταν καλεστείς, πήγαινε και πάρε την τελευταία θέση, ώστε όταν έλθει αυτός που σε κάλεσε να σου πει: `Φίλε μου, έλα πιο πάνω'. Αυτό θα είναι τιμητικό για σένα στα μάτια όλων των συνδαιτυμόνων. Διότι ο καθένας που υψώνει τον εαυτό του θα ταπεινωθεί και όποιος ταπεινώνει τον εαυτό του θα υψωθεί"
'Έλεγε ο Ιησούς και σ' αυτόν που τον κάλεσε: "Όταν κάνεις γεύμα ή δείπνο, μη καλείς τους φίλους σου ούτε τα αδέλφια σου ούτε τους συγγενείς σου ούτε τους πλούσιους γείτονες, μη τυχόν και σε καλέσουν κι αυτοί κι έτσι σου το ανταποδώσουν. Αλλά όταν κάνεις δεξίωση, κάλεσε τους φτωχούς, τους ανάπηρους, τους κουτσούς, τους τυφλούς. Και θα είσαι μακάριος γιατί δεν έχουν να σου ανταποδώσουν. Θα σου ανταποδοθεί όμως στην ανάσταση των δικαίων".
Λόγος του Κυρίου
Το παράδειγμα που ο Ιησούς διαλέγει είναι το κάλεσμα η πρόσκληση κάποιου σε ένα γάμο. Ας σημειωθεί ότι στην παράδοση της Π. Διαθήκης είναι η κατ’ εξοχή εικόνα της «Βασιλείας του Θεού», και στην συνεχεία σε όλη του την διδασκαλία ο Ιησούς χρησιμοποιείται για να περιγράψει, ανθρωπομορφικά βέβαια αλλά πολύ παραστατικά, την τελική Κοινωνία Θεού και ανθρώπου, αλλά και την ευχαριστιακή τράπεζα.
Ο Ιησούς με την παραβολή του, ενώ περιγράφει αυτά που βλέπει, δίνει μια συμβουλή σύμφωνη με την πιο αυθεντική βιβλική παράδοση των βιβλίων «Σοφίας» στους ακροατές του: «Όταν καλεστείς από κάποιο σε γάμο, μη πάρεις την πρώτη θέση στο τραπέζι, μη τυχόν και υπάρχει κάποιος άλλος καλεσμένος του, πιο σπουδαίος από σένα. Θα έλθει τότε αυτός που κάλεσε κι εσένα κι εκείνον και θα σου πει: `δώσε σ' αυτόν εδώ τη θέση σου' . Και τότε με ντροπή θα πας να πάρεις την τελευταία θέση. Αντίθετα, όταν καλεστείς, πήγαινε και πάρε την τελευταία θέση, ώστε όταν έλθει αυτός…»
Ο Ιησούς πάει στη ρίζα πολλών κακών για τον άνθρωπο, τόσο στις σχέσεις του με τους συνανθρώπους του όσο και με τον Θεό: την ματαιοδοξία, την υπεροψία και την αλαζονεία. Ο καθένας θεωρεί τον εαυτόν ως άξιο τιμών, αναγνωρίσεων και επιβραβεύσεων για τα έργα του, που πρέπει να του αποδοθούν από τους συνανθρώπους του και για τα οποία ο Θεός πρέπει να τον ανταμείψει.
Ο Ιησούς καταδικάζει την ματαιοδοξία την υπεροψία και την αλαζονεία, γιατί υποδηλώνουν την νοοτροπία του ανθρώπου απέναντι στο Θεό που λέει : ότι κάνω έχει αξία που πρέπει ανάλογα να ανταμειφτώ. Και αν εκτιμήσω ότι κάτι στο οποίο έχω δικαίωμα αυτό μου αφαιρέθηκε ή τουλάχιστο δεν μου αναγνωρίστηκε τότε θα βλέπω τους συνανθρώπους με μνησικακία, ζηλοφθονία, κακοπροαίρετες και καταστρεπτικές κριτικές. Μια τέτοια νοοτροπία προβάλει και απαιτεί αβασάνιστα μόνο τα δικαιώματα και αγνοεί τα καθήκοντα, καλλιεργεί την διχόνοια, και δεν αγνοεί τα συναδελφικά καρφώματα για να περάσει μπροστά.
Η σωστή νοοτροπία είναι εκείνη που εκτιμά ότι: τα πάντα μου έχουν δοθεί από το Θεό και εγώ πρέπει να τα ανακαλύψω, να τα ζήσω και να τα κάνω να αποδώσουν, ως μαρτυρία της καλοσύνης του Θεού.
Προσφέρει όμως και μια συμβουλή στον οικοδεσπότη : « Όταν κάνεις γεύμα ή δείπνο, μη καλείς τους φίλους σου ούτε τα αδέλφια σου ούτε τους συγγενείς σου ούτε τους πλούσιους γείτονες, μη τυχόν και σε καλέσουν κι αυτοί κι έτσι σου το ανταποδώσουν. Αλλά όταν κάνεις δεξίωση, κάλεσε τους φτωχούς, τους ανάπηρους, τους κουτσούς, τους τυφλούς. Και θα είσαι μακάριος γιατί δεν έχουν να σου ανταποδώσουν. Θα σου ανταποδοθεί όμως στην ανάσταση των δικαίων". Μια τέτοια συμβουλή μπορούσε να σκανδαλίσει εξ αιτίας των κοινωνικό-θρησκευτικών αντιλήψεων της εποχής, μιας και υπήρχαν κύκλοι που αμφέβαλαν αν οι ανάπηροι, οι κουτσοί, οι τυφλοί θα είχαν θέση στη Βασιλεία του Θεού στους έσχατους καιρούς, διότι η αναπηρία τους καθιστούσε «λατρευτικά ακάθαρτους, ανάξιους».
Η συμπεριφορά του φαρισαίου που καλεί γνωστούς, φίλους και εκείνους που κρίνει άξιούς του δείχνει μια αντίληψη ζωής ως ένα κλειστό κύκλωμα: εγώ καλώ εσένα, εσύ εμένα, αλληλο-εγκωμιασμός ή αμοιβαία προβολή και μια ζωή υστερόβουλη: σου κάνω για να μου κάνεις. Η κοινωνία που διαμορφώνεται με βάση μια τέτοια νοοτροπία είναι εκείνη της κλειστής ομάδας ανθρώπων, από την οποία οι περισσότερο αδύνατοι και οι φτωχοί είναι αποκλεισμένοι. «Αν αγαπάτε όσους σας αγαπούν ποιά είναι η διαφορά σας και οι αμαρτωλοί αγαπάνε ο ένας τον άλλο (Λκ. 6,32-34)» διδάσκει ο Ιησούς στην επί του όρους ομιλία.
Ο Ιησούς σκέπτεται την κοινότητα των μαθητών του ως μια κοινωνία ανοιχτή, φιλόξενη και ιδιαίτερα για τους πιο αδύνατους. Το ευαγγέλιο του είναι άνοιγμα, ανιδιοτέλεια είναι καθολικότητα. Αργότερα ο άγιος Παύλος θα βγάλει τα ανάλογα συμπεράσματα και θα διδάξει: τα πάντα δοκιμάζετε το καλό κατέχετε.
Ο Ιησούς στην επί του όρους ομιλία δίδαξε: «Μακάριοι οι πτωχοί γιατί δική τους είναι η Βασιλεία του Θεού» και τώρα διδάσκει: «θα είσαι μακάριος γιατί δεν έχουν να σου ανταποδώσουν. Θα σου ανταποδοθεί όμως στην ανάσταση των δικαίων».
Η υπαρξιακή ενδοχώρα μιας «ανοιχτής κοινωνίας» είναι μια «ανοιχτή καρδιά» όπου ότι κάνω, το κάνω από αγάπη, ως δωρεά προσφορά, και όχι για να μου το ανταποδώσουν, διότι δωρεά έλαβα από το Θεό ξεκινώντας από την ίδια μου την ύπαρξη και δωρεά προσφέρω. Ο άνθρωπος αξίζει όχι για το τί έχει ή το τί μπορεί να κάνει, αλλά γιατί ο Θεός τον θέλει και τον αγαπά.
Τον να αναγνωρίζει κάποιος τα όρια του δεν είναι αδυναμία ή απαξίωση και κατάθλιψη, αλλά αυτογνωσία που μπορεί μαζί με τον αγ. Παύλο να πει :« είμαι δυνατός εν Χριστώ».
Τελικά η προϋπόθεση για να εισέλθει κάποιος στη Βασιλεία του Θεού είναι η ταπεινοφροσύνη, να ξέρουμε τα όρια μας, να τα αναγνωρίζουμε και να τοποθετηθούμε μεταξύ των τελευταίων. Μια τέτοια εκδοχή της ζωής φαίνεται αδύνατη, αλλά εν Χριστώ γίνεται εφικτή γιατί ο Ιησούς είναι ο πρώτος που το έζησε και έδειξε ότι είναι εφικτό, και πολλοί μετά από αυτόν ζώντας τη ζωή του Ιησού τα κατάφεραν… παράδειγμα οι άγιοι που είναι γνωστοί αλλά και όλοι εκείνοι οι άγνωστοι καθημερινοί μαθητές του.
π.ιμ