Γ΄ Κύκλος 30η Τακτική Κυριακή ( Λκ18,9-14)

Η αρετή της ταπεινοφροσύνης είναι  εκδηλωση της πίστης στην ευσολαχνία του  Θεό 

Κυριακή 27η Οκτωβρίου 2019

Οι πρώτες γραμμές του σημερινής ευαγγελικής περικοπής μας δείχνουν τι θέλει να διδάξει ο Ιησούς με την παραβολή που ετοιμάζεται να πει, και που έχει ως στόχο “ κάποιους που είχαν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους ότι ήταν δίκαιοι και περιφρονούσαν τους άλλους”, ενώ και οι τελευταίες οι τελευταίες γραμμές «Σας λέω ότι αυτός, ο τελώνης κατέβηκε δικαιωμένος στο σπίτι του και όχι ο άλλος, ο φαρισαίος» επιβεβαιώνουν με ακρίβεια το δίδαγμα που ο Ιησούς θέλει να λάβουν με αυτήν την παραβολή, αυτοί που είχε υποδειξει στην εισαγωγή του .

από το κατά Λουκά ΄Αγιο Ευαγγέλιο ( Λκ18,9-14)

Είπε ο Ιησούς ακόμα αυτή την παραβολή, προς κάποιους που είχαν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους ότι ήταν δίκαιοι και περιφρονούσαν τους άλλους: "Δυο άνθρωποι ανέβηκαν στο ναό για να προσευχηθούν. Ο ένας ήταν Φαρισαίος και ο άλλος τελώνης. Ο Φαρισαίος στάθηκε όρθιος και έκανε την εξής προσευχή σχετικά με τον εαυτό του ως εξής: `Θεέ μου, σ' ευχαριστώ διότι δεν είμαι όπως οι υπόλοιποι άνθρωποι, που είναι άρπαγες, άδικοι, μοιχοί, ή και όπως αυτός ο τελώνης. Νηστεύω δυο φορές την εβδομάδα και δίνω τη δεκάτη απ'όλα όσα αποκτώ'. Αλλά ο τελώνης, στεκόταν μακριά και δεν ήθελε ούτε τα μάτια να σηκώσει προς τον ουρανό, αλλά κτυπούσε το στήθος του λέγοντας: `Θεέ μου, ελέησέ με τον αμαρτωλό'. Σας λέω ότι αυτός κατέβηκε δικαιωμένος στο σπίτι του και όχι ο άλλος. Διότι καθένας που εξυψώνει τον εαυτό του θα ταπεινωθεί, ενώ αυτός που ταπεινώνει τον εαυτό του θα υψωθεί".

Λόγος του Κυρίου

Στην παραβολή αυτή που είπε ο Ιησούς , έχει οι δύο πρωταγωνιστές, ο ένας Φαρισαίος ο άλλος Τελώνης, οι οποίοι με το περιεχόμενο της προσευχής τους δείχνουν ποια αντίληψη του Θεού έχει ο καθένας τους.

Οι Φαρισαίοι ήταν μια θρησκευτική ομάδα στα πλαίσια της Ιουδαϊκής θρησκείας που εκλάμβαναν τους εαυτούς τους να είναι στην πρέπουσα κατάσταση απέναντι σε όλα και απέναντι στο Θεό, διότι εκτελούσαν με την πιο μικρή λεπτομέρεια τις προδιαγραφές της θρησκείας τους τις οποίες είχαν κωδικοποιήσει σε 613 νόμους. Αυτή η αυτοεκτίμηση εξωτερικευόταν με το να περιφρονούν τους άλλους.

Ο Ιησούς περιγράφει την προσευχή του Φαρισαίου, ο οποίος με αλαζονεία προσεύχεται, απαριθμώντας στον Θεό τα προτερήματα του και συνάμα , περιφρονώντας τον πλησίον του, λέει λοιπόν: “έκανε την εξής προσευχή σχετικά με τον εαυτό του ως εξής : `Θεέ μου, σ' ευχαριστώ διότι δεν είμαι όπως οι υπόλοιποι άνθρωποι, που είναι άρπαγες, άδικοι, μοιχοί, ή και όπως αυτός ο τελώνης. Νηστεύω δυο φορές την εβδομάδα και δίνω τη δεκάτη απ' όλα όσα αποκτώ ΄ ”.

Ας προσέξουμε την εισαγωγική διευκρίνηση του Ιησού : “έκανε την εξής προσευχή σχετικά με τον εαυτό του ως εξής” σαν να θέλει να πει ότι προσευχόταν στον εαυτόν του. Πράγματι αν εξαιρέσει κάποιος το « Θεέ μου Σε ευχαριστώ» δεν υπάρχει κάτι άλλο που να δείχνει ότι αυτό που κάνει είναι μια προσευχή. Απαριθμεί τα κατορθώματα του. Από το Θεό δεν έχει κάτι να περιμένει. Στην προσευχή του δεν έχει θέση για τον Θεό. Ούτε καν του περνάει από το μυαλό ότι οι ικανότητες που του επέτρεψαν να φτάσει σε αυτά τα αποτελέσματα μπορεί να είναι χαρίσματα από το Θεό. Του αρκεί ο εαυτός του. Όσο για τον πλησίον απλά τον κατηγορεί ότι δεν είναι σαν κι αυτόν. Θεός και πλησίον πρέπει να του αναγνωρίσουν την αξιοσύνη, ο Θεός να τον ανταμείψει και ο πλησίον να τον σέβεται.

Ο Ιησούς περιγράφει και την προσευχή του τελώνη : «Ο τελώνης στεκόταν μακριά και δεν ήθελε ούτε τα μάτια να σηκώσει προς τον ουρανό, αλλά κτυπούσε το στήθος του λέγοντας: “Θεέ μου, ελέησέ με τον αμαρτωλό!» Οι τελώνες ήταν οι φοροεισπράκτορες των Ρωμαίων, οι δωσίλογοι και οι συνεργάτες των κατακτητών της εποχής, οι οποίοι προσπαθούσαν να εισπράξουν με κάθε τρόπο περισσότερα από τα προβλεπόμενα για να κερδίσουν και αυτοί, γι αυτό και όλοι τους απεχθάνονταν. Συνήθως ήταν φτωχοί και έκαναν αυτό το επάγγελμα για να επιβιώσουν και όταν το επέλεγαν (το επάγγελμα) δεν μπορούσαν να το αλλάξουν. Η συμπεριφορά και η προσευχή του τελώνη είναι εκ διαμέτρου αντίθετες από εκείνες του Φαρισαίου. Δεν λέει τίποτα για τον εαυτόν του, ούτε εκφράζει λόγια μετάνοιας διότι ξέρει ότι και να μετανοήσει δεν μπορεί να αλλάξει επάγγελμα, άρα θα μείνει πάντοτε αμαρτωλός ! Το μόνο που ζητά είναι να γίνει αντικείμενο του «ελέους του Θεού».

Και ο Ιησούς συμπεραίνει : «Σας λέω ότι αυτός, ο τελώνης, κατέβηκε δικαιωμένος στο σπίτι του και όχι ο άλλος, ο φαρισαίος». Δηλαδή εκείνος που ήταν εντάξει με τον Θεό ήταν ο τελώνης. Γιατί αναγνώρισε στον Θεό τον Φιλεύσπλαχνο Πατέρα και εγκατέλειψε τον εαυτόν του ταπεινά στην ευσπλαχνία και την μακροθυμία Του.

Η αποστολή του Ιησού είναι να αποκαλύψει το αληθινό πρόσωπο του Θεού, και αυτό είναι ο πρώτος σκοπός της παραβολής μας: ο Θεός είναι ένας Πατέρας που χαρίζει την ευαρέσκεια του, τη χάρη του, σε όποιον την έχει ανάγκη, όχι ως ανταπόδοση για τα καλά έργα που κάποιος υπερηφανεύεται ότι κάνει αλλά που περιφρονεί τον πλησίον του.

Δεύτερος σκοπός είναι να υπογραμμιστεί η αξία της ταπεινοφροσύνης: με το “Διότι καθένας που εξυψώνει τον εαυτό του θα ταπεινωθεί, ενώ αυτός που ταπεινώνει τον εαυτό του θα υψωθεί". Ο Ιησούς δείχνει την προτίμηση του στον ταπεινό.

ΟΤαπεινός δεν είναι ο φοβισμένος και αποτραβηγμένος αλλά εκείνος που ξέρει ποιος είναι και ποιες είναι δυνατότητες του αλλά με σεμνότητα δεν τις επιδεικνύει . Ακόμη περισσότερο, ξέρει ότι οι όποιες ικανότητες του είναι αποτέλεσμα των χαρισμάτων που του δίνει ο Θεός και τα οποία με εμπιστοσύνη και ευγνωμοσύνη τα δέχεται και τα αξιοποιεί.

Η ταπεινοφροσύνη λοιπόν είναι η αρετή που όχι απλά μας οδηγεί στο Θεό αλλά συμβάλλει στην εγκαθίδρυση της Βασιλείας του Θεού.

Η Παναγία στον ύμνο της προς στο Θεό που μας μεταφέρει ευαγγελιστής Λουκάς, λέει : “διασκόρπισε τους περήφανους και χάλασε τα σχέδια που είχανε στο νου τους. Καθαίρεσε άρχοντες από τους θρόνους τους και ταπεινούς ανύψωσε. Ανθρώπους που πεινούσαν τους γέμισε με αγαθά και πλούσιους τους έδιωξε με χέρια αδειανά. Βοήθησε το δούλο του, τον Ισραήλ, μην ξεχνώντας την υπόσχεση που είχε δώσει στους προγόνους μας, ότι δηλαδή θα σπλαχνιστεί τον Αβραάμ και τους απογόνους του παντοτινά» Αυτή “η Βασιλεία” εγκαινιάστηκε με την έλευση του Ιησού Χριστού και βαδίζει προς το όταν ο Θεός θα είναι τα Πάντα σε όλους και προχωρά μέσα από πολλά εμπόδια και θλίψεις με πνεύμα ταπεινό και ευσπλαχνίας.