Β κυκλος, 4η Κυριακή του Πάσχα

Ζούμε για το κοινό  καλό, όπως ο καλός βοσκός

Κυριακή 29 Απριλίου   2018  


Από τις εικόνες που μας παραθέτει η σημερινή ευαγγελική περικοπή πρέπει να αναζητήσουμε μόνο εκείνο που πραγματικά μας δίνουν,  μένοντας στο πλαίσιο της συγκεκριμένης ομιλίας του Ιησού,  και όχι να περιπλανηθούμε σε όλες τις  “εν δυνάμει”  ερμηνείες που παίρνουν αφορμή  από ποιμενικές  γλυκανάλατες ‘ρομαντικές εικόνες’, επιστροφής στην φύση, κ.ο.κ.

Ανάγνωσμα από κατά Ιωάννη άγιο Ευαγγέλιο   10,11-18

Εγώ είμαι ο καλός ποιμένας. Ο καλός ποιμένας θυσιάζει τη ζωή του για τα πρόβατα. Ο μισθωτός, που δεν είναι ποιμένας και που τα πρόβατα δεν είναι δικά του, βλέπει να έρχεται ο λύκος κι εγκαταλείπει τα πρόβατα και φεύγει. Κι ο λύκος τα αρπάζει και τα σκορπίζει. Αυτό το κάνει γιατί είναι μισθωτός και δεν τον ενδιαφέρει για τα πρόβατα.
Εγώ είμαι ο καλός ποιμένας και γνωρίζω τα δικά μου και τα δικά μου με γνωρίζουν, όπως με γνωρίζει ο Πατέρας κι εγώ γνωρίζω τον Πατέρα και τη ζωή μου τη θυσιάζω για τα πρόβατα. Έχω κι άλλα πρόβατα που δεν είναι απ'αυτή τη στάνη και πρέπει κι εκείνα να τα οδηγήσω. Θα ακούσουν τη φωνή μου και θα γίνουν ένα ποίμνιο κι ένας ποιμένας. Γι'αυτό ο Πατέρας με αγαπά, επειδή εγώ θυσιάζω τη ζωή μου, για να την πάρω πάλι. Κανένας δε μου την αφαιρεί, αλλά εγώ τη θυσιάζω αφ'εαυτού μου. Έχω εξουσία να τη θυσιάσω κι εξουσία έχω πάλι να την πάρω. Αυτή την εντολή πήρα απ'τον Πατέρα μου".

Λόγος του Κυρίου 

Ας δούμε  με ποια ευκαιρία   ειπώθηκαν αυτά τα λόγια από τον Ιησού :  Ο Ιησούς που μιλάει στο πλήθος και χρησιμοποιεί αυτές τις εικόνες, βρίσκεται μέσα στον περίβολο του Ναού της Ιερουσαλήμ, κατά τη διάρκεια της ετήσιας γιορτής εις ανάμνηση της Επανακαθιέρωσης του Ναού. Παρατηρεί τους Ιουδαίους που προσέρχονταν στο Ναό για να προσφέρουν τη θυσία τους ή  για να συμμετέχουν σε κάποια θυσία. Ο Ναός,  ως γνωστόν, για κάθε καλό Ιουδαίο ήταν το κατεξοχήν σημείο της παρουσίας του Θεού ανάμεσα στο λαό του. Ένας Θεός,  ένας Ναός. Ο Ναός είναι ο τόπος επικοινωνίας του ανθρώπου με το Θεό. Ο Ιησούς, λοιπόν, παρατηρεί εκείνους που εισέρχονταν  στο προαύλιο του Ναού, από την πόρτα που ονομαζόταν “προβατική πύλη”δηλαδή ‘την πόρτα των προβάτων’, εκείνη την πόρτα από την οποία οδηγούσαν τα πρόβατα για την θυσία και από την εικόνα αυτή εμπνέεται για να μιλήσει στο πλήθος. Στο πρώτο μέρος της ομιλίας του, που προηγείται της σημερινής  περικοπής που ακούσαμε, παρομοιάζει τον εαυτόν ως την πόρτα που διέρχονται τα πρόβατα για να μπουν στο ποιμνιοστάσιο· με  την παρομοίωση αυτή δηλώνει ότι όποιος θέλει να είναι στην παρουσία του Θεού πρέπει να περάσει από εκείνον.
Στην δική μας περικοπή διαβεβαιώνει ότι: «Εγώ είμαι ο καλός ποιμένας».

Το να είναι κάποιος βοσκός είναι ένα σκληρό επάγγελμα που  δεν δέχεται ανάπαυλες, δεν ξέρει γιορτές και σχόλες ή διακοπές. Ο βοσκός δεν μπορεί ποτέ να εγκαταλείψει τα πρόβατα του. Για χάρη του ποιμνίου του ζει αποκομμένος, στο περιθώριο της κοινωνικής ζωής. Ζει με τα πρόβατά του και για τα πρόβατά του, θυσιάζεται γι’ αυτά.

Β κύκλος, 3η Κυριακή του Πάσχα Λκ. 24,35-48

Με τον Αναστημένο η ειρήνη και η καλή θέληση  βασιλεύουν

 Κυριακή 22 Απριλίου 2018

  Ο Ιησούς  επανειλημμένα έδωσε μαρτυρίες  για  την Ανάσταση του  στους μαθητές του  π.χ. το κενό μνήμα , το βράδυ της ημέρας της Αναστάσεώς του στους  συγκεντρωμένους μαθητές του  όταν  έλλειπε  ο Θωμάς αλλά  και μια  άλλη  στιγμή  με τον Θωμά παρόντα,  ο οποίος  είχε δηλώσει ότι δεν θα πίστευε αν δεν έβλεπε  τις πληγές του   και δεν τις άγγιζε, όταν συνοδοιπορούσε  με τους μαθητές  εκείνους που, απογοητευμένοι, γύριζαν στο χωριό τους την Εμμαούς.  Και σήμερα, η  περικοπή από το  Ευαγγέλιο του Λουκά , μας περιγράφει μια περαιτέρω προσπάθεια  να τους πείσει  και να μην συνεχίζουν να είναι διστακτικοί. 

Ανάγνωσμα από κατά Λουκά άγιο Ευαγγέλιο   24,35-48

                         Κατ’ εκείνο τον καιρό  ενώ οι μαθητές που γύρισαν από την Εμμαούς 

εξηγούσαν όσα συνέβηκαν στο δρόμο και πως τον αναγνώρισαν , τον Κύριο, στον τεμαχισμό του ψωμιού, ο Ιησούς στάθηκε ανάμεσά στους μαθητές  και τους λέει: "Ειρήνη σε σας!". Ταραγμένοι και γεμάτοι φόβο, εκείνοι νόμισαν ότι έβλεπαν φάντασμα. Αλλά εκείνος τους είπε: "Γιατί είσθε ταραγμένοι και γιατί ανεβαίνουν στην καρδιά σας αμφιβολίες; Κοιτάξτε τα χέρια μου και τα πόδια μου, γιατί είμαι εγώ ο ίδιος. Ψηλαφήστε με και δείτε, διότι το φάντασμα δεν έχει σάρκα και οστά, όπως βλέπετε να έχω εγώ". Και λέγοντας αυτό τους έδειξε τα χέρια και τα πόδια. Ενώ ακόμα αυτοί δεν πίστευαν από τη χαρά κι ήταν έκθαμβοι, τους είπε: "Έχετε εδώ κάτι το φαγώσιμο;" Κι εκείνοι του έδωσαν ένα κομμάτι ψητό ψάρι. Και πήρε κι έφαγε μπροστά τους.                  

Τους είπε τότε: "Αυτά είναι εκείνα τα λόγια που σας έλεγα ενόσω ήμουν μαζί σας, ότι πρέπει να εκπληρωθούν όλα όσα είναι γραμμένα στο νόμο του Μωυσή και στους προφήτες και στους ψαλμούς για μένα". Τότε άνοιξε το νου τους για να καταλαβαίνουν τις Γραφές. Και τους είπε: "Έτσι έλεγαν οι Γραφές ότι πρέπει να πάθει ο Χριστός και να αναστηθεί την τρίτη μέρα και να κηρυχθεί στο όνομά του μετάνοια σε όλα τα έθνη για την άφεση των αμαρτιών, αρχίζοντας από την Ιερουσαλήμ. Εσείς θα είσθε οι μάρτυρες όλων αυτών. Κι εγώ θα στείλω την υπόσχεση του Πατέρα μου πάνω σας. Εσείς, όμως, καθίστε στην πόλη ωσότου ενδυθείτε δύναμη από ψηλά".

                                                                                                                                   Λόγος του Κυρίου

Ο Ιησούς στάθηκε ανάμεσά τους · είναι ο ίδιος και διαφορετικός , όπως τον ήξεραν αλλά μεταμορφωμένος. Είναι αυτός που ήταν πριν αλλά  αλλιώτικος. «Ανάσταση»  δεν σημαίνει επιστροφή στην προτεραία κατάσταση ζωής, αλλά «ανάσταση είναι  να προχωρήσω μπροστά αλλά πάρα πολύ μπροστά, είναι να αποκτήσω κάτι παραπάνω, κάτι ασυγκρίτως ανώτερο από το προηγούμενο». Ο Αναστημένος Χριστός ,την ανάστασή του δεν την κράτησε για τον εαυτόν, τη σκορπίζει, την διασπείρει   σε όλη την δημιουργία, σε όλη τη φύση και την έλκει στη Νέα Ζωή.

Η «Ειρήνη»  ο πρώτος λόγος του Αναστημένου Ιησού στους μαθητές. «Ειρήνη»  είναι και το πρώτο του δώρο ως Αναστημένος στους μαθητές του. Η «Ειρήνη»  που δεν είναι απλά μια ευχή, ένας χαιρετισμός, αλλά που  είναι  ο καρπός  της επιτυχημένης ολοκλήρωσης, της επιτευχθείσας αρμονίας του “θέλω, μπορώ και επιτυχαίνω”.

Πράγματι, οι πρώτες αντιδράσεις των μαθητών ήταν η απορία και η  αβεβαιότητα, η  αμφιβολία και  ο φόβος. ΄Ηταν η δυσκολία τους να καταλάβουν και η πίκρα της απογοήτευσης. Φοβούνταν ότι ίσως είχαν κάνει λάθος  που είχαν πιστέψει τόσο πολύ  σ’ αυτόν, εξ ου η απόφαση τους να επιστρέψουν στο χωριό τους, όπως οι μαθητές  εκείνοι από την Εμμαούς· σκεφτόντουσαν ότι μια περίοδος  της ζωής τους τέλειωσε και  τώρα έπρεπε να δουν  τι έχουν να γίνουν, να αρχίσουν μια άλλη από την αρχή.

 Η προσωπική επικοινωνία και κοινωνία  είναι περισσότερο αποτελεσματική από τα λόγια και τις επεξηγήσεις. Η συνύπαρξη, η ειρηνικότερη συνύπαρξη των ανθρώπων αλλάζει τη ζωή τους. Ο Αναστημένος έρχεται  να συναντήσει  τους δικούς του, να μοιραστεί το ψωμί τους, την φιλία τους, τις κουβέντες τους και τα λόγια τους, την χαρά τους, την απελευθέρωση από την αγωνία του τι θα γίνουμε, τι μας περιμένει.

Β' κυκλος 2η Κυριακή του Πάσχα

Τα δώρα του Αναστημένου : Η Νέα δημιουργία ,η Ειρήνη, το ΄Αγιο Πνεύμα, η Συγγνώμη και η  Αποστολή 

Κυριακή  14 Απριλίου  2018

Την Ανάσταση, το Πάσχα του Χριστού, όχι μόνο δεν μπορούμε να την περιγράψουμε αλλά  υπάρχει και ο κίνδυνος  σε μια τέτοια  προσπάθεια να πάρουμε λάθος δρόμο . Όταν εμείς  μιλάμε για ανάσταση, συνήθως, το μυαλό μας πηγαίνει στην επιστροφή ενός πεθαμένου στην προτεραία ζωή του. Προσοχή ! όταν εμείς οι χριστιανοί  αναφερόμαστε στην Ανάσταση του Ιησού, και κατ’ επέκταση στην δική μας, σημαίνει και εννοούμε  κάτι το τελείως διαφορετικό. Σημαίνει ότι,  ο Ιησούς ο οποίος  έζησε το φρικτό θάνατό του με τόση εμπιστοσύνη στην δύναμη της Αγάπης του Θεού,  κατά τη στιγμή  που όλα ανθρωπίνως φαινόταν χαμένα με μια έκρηξη ζωής  ο  θάνατος εξερράγη και αποκαλύφθηκε η Νέα Ζωή, δηλαδή  ο Αναστημένος Ιησούς  ζει  μια Ζωή που τα ανθρωπινά μέτρα δεν μπορούν να περιγράψουν  και μόνο με ατελείς  αναλογίες μπορούμε γι΄ αυτήν κάτι να ψελλίσουμε. Μια νέα ζωή , μια ολοκληρωτικά καινούργια αρχή ζωής,  που δεν μπορούμε τίποτα παραπάνω να πούμε,  θα τολμούσαμε ίσως  να  λέγαμε ότι ποιοτικά είναι  ασύγκριτα  ανώτερη από τη ανθρώπινη ζωή μας, μια ζωή στην οποία ο όρος  θάνατος όχι μόνο δεν έχει νόημα, αλλά ούτε  ύπαρξη.

Ανάγνωσμα από το κατά Ιωάννη  ΄Αγ. Ευαγγέλιο   20,19- 31

Εκείνη τη μέρα, όταν βράδιασε , δηλαδή την πρώτη μετά το Σάββατο κι ενώ ήταν κλειστές οι πόρτες του σπιτιού όπου βρίσκονταν οι μαθητές, επειδή φοβόνταν τους Ιουδαίους, ήλθε ο Ιησούς και στάθηκε στη μέση και τους λέει: "Ειρήνη μαζί σας!" Κι όταν το είπε αυτό, τους έδειξε τα χέρια και την πλευρά του. Χάρηκαν, λοιπόν, οι μαθητές που είδαν τον Κύριο. Τους είπε, λοιπόν, πάλι ο Ιησούς: "Ειρήνη μαζί σας! Όπως έστειλε εμένα ο Πατέρας, έτσι κι εγώ στέλνω εσάς". Κι όταν το είπε αυτό, φύσηξε πάνω τους και τους είπε: "Λάβετε Άγιο Πνεύμα. Αν σε κάποιους συγχωρέστε τις αμαρτίες, τους έχουν συγχωρεθεί. Αν σε κάποιους τις κρατήσετε ασυγχώρητες, θα κρατηθούν έτσι".
Αλλά ο Θωμάς που λεγόταν Δίδυμος, ένας απ' τους Δώδεκα, δεν ήταν μαζί τους όταν ήλθε ο Ιησούς. Του έλεγαν, λοιπόν, οι μαθητές: "Είδαμε τον Κύριο!" Κι εκείνος τους είπε: "Αν δε δω στα χέρια του το σημάδι των καρφιών και δε βάλω το δάκτυλό μου στο σημάδι των καρφιών και δε βάλω το χέρι μου στην πλευρά του, δε θα πιστέψω". Και μετά από οκτώ μέρες, πάλι οι μαθητές του ήταν μέσα και ο Θωμάς βρισκόταν μαζί τους. Κι ενώ οι πόρτες ήταν κλειστές, έρχεται πάλι ο Ιησούς και στάθηκε στη μέση και είπε: "Ειρήνη μαζί σας!" Μετά λέει στο Θωμά: "Φέρε το δάκτυλό σου εδώ και κοίταξε τα χέρια μου και φέρε το χέρι σου και βάλε το στην πλευρά μου. Και να μην είσαι άπιστος, αλλά πιστός!" Απάντησε ο Θωμάς και του είπε: "Ο Κύριός μου και ο Θεός μου!" Του λέει ο Ιησούς: "Επειδή με είδες, πίστεψες. Μακάριοι όσοι δεν είδαν και πίστεψαν".
Βέβαια, ο Ιησούς έκαμε και άλλα πολλά σημεία μπροστά στους μαθητές του, που δεν έχουν γραφτεί μέσα σ' αυτό το βιβλίο. Αλλά αυτά γράφτηκαν, για να πιστέψετε ότι ο Ιησούς είναι ο Χριστός, ο Υιός του Θεού και πιστεύοντας να έχετε ζωή στο όνομά του.

                                                                                                                             Λόγος του Κυρίου

Ο ευαγγελιστής, στο επεισόδιο με τον  απόστολο Θωμά, σημειώνει: Εκείνη τη μέρα, όταν βράδιασε , δηλαδή την πρώτη μετά το Σάββατο κι ενώ ήταν κλειστές οι πόρτες του σπιτιού όπου βρίσκονταν οι μαθητές, επειδή φοβόταν τους Ιουδαίους, ήλθε ο Ιησούς και στάθηκε στη μέση.  Με αυτή την περιγραφή, ο ευαγγελιστής θέλει να υπογραμμίσει  δύο πράγματα· αφενός  τη συνέχεια που υπάρχει ανάμεσα στον Ιησού πριν το πάθος του Εσταυρωμένου με τις  πληγές στα χέρια, στα πόδια και στην πλευρά  και του Αναστημένου μετά το Πάσχα, και  αφετέρου την τεράστια διαφορά που υπάρχει, με τον Ιησού πριν και μετά το Πάσχα  αναφερόμενος εμφαντικά : «ήταν  κλειστές  οι πόρτες» .
Οι φανερώσεις του Αναστημένου Χριστού στους αποστόλους, όπως τις περιγράφουν όλοι οι ευαγγελιστές, σκοπό έχουν να  σηματοδοτήσουν την ολοκλήρωση της πρώτης και προσωρινής παρουσίας του Ιησού στον κόσμο, την «Ενσάρκωσή του»,  σύμφωνα με τις τρέχουσες συντεταγμένες  του τι σημαίνει άνθρωπος με τις οποίες εγώ (ο κάθε άνθρωπος) μπορώ να  διαπιστώσω την ύπαρξη κάποιου και να έρθω σε επικοινωνία μαζί του. Είναι μια ιστορική εμπειρία, μοναδική, ολοκληρωμένη, αποκλειστική   και ανεπανάληπτη.
Η «κοινωνία ζωής» όμως που ο Ιησούς εγκαινίασε με τους μαθητές του,   που  περπάτησε στην Γαλιλαία και στην Ιουδαία,  συνεχίζεται με τον Αναστημένο Ιησού Χριστό, με μια σχέση ζωής όμως τελείως διαφορετική  και  που κατά τρόπο μοναδικό  σχετίζεται άμεσα με τον  Θεό Πατέρα.   Με την ομολογία πίστεως  «ανεστήθη ο Κύριος»,  ο μαθητής δηλώνει τόσο αυτό το γεγονός, τον νέο τρόπο παρουσίας του Χριστού ανάμεσά στους μαθητές του,  όσο και το γεγονός ότι αυτός ο νέος τρόπος ζωής του Ιησού θα είναι και ο δικός μας. Η «Ενσάρκωση» δηλ. να γίνει άνθρωπος πραγματικός  συνεχίζεται  με ένα τρόπο νέο και μοναδικό.  Θέλει να πει ότι μια σχέση που ο Ιησούς εγκαινίασε μαζί μας όσο και να δοκιμασθεί  δεν μπορεί να καταστραφεί,  μπορεί μόνο να βελτιωθεί.
Πάντοτε  θα υπάρχουν πολλοί που, όπως ο Θωμάς,  για να πιστέψουν θέλουν όχι μόνον να δουν αλλά και να ψηλαφίσουν, υπάρχουν εκείνοι που προχωρούν σταδιακά προς την ομολογία πίστεως. Ο Χριστός δεν τους αποδοκιμάζει ούτε τους επιπλήττει, δεν παύει να δέχεται να αναπτύξει μαζί τους μια υπομονετική διαπαιδαγώγηση. Μακάρισε  όμως  εκείνους που, με άδολη καρδιά, πιστεύουν ξεκινώντας από την μαρτυρία των Γραφών και των αυτοπτών  αξιόπιστων μαρτύρων. Η ίδια η Αγ. Γραφή εξάλλου  μαρτυρεί ότι,  από  τον Αβραάμ,  «η πίστη είναι μια δύσκολη κατάκτηση».

ΠΑΣΧΑ ΚΥΡΙΟΥ ΠΑΣΧΑ 2018

“Ζητάτε τον Ιησού το Ναζαρηνό, τον εσταυρωμένο. Αναστήθηκε, δεν είναι εδώ.”

Κυριακη  8 Απριλίου 2018

Η νύχτα του Πάσχα (Πασχαλινή Αγρυπνία),   κατά την οποία  τελούμε το γεγονός ότι ο  Χριστός συντρίβοντας τα δεσμά του θανάτου  μας έδωσε τη Ζωή, είναι το κέντρο όλου του Λειτουργικού έτους. Όλες οι επιμέρους τελετές, δρώμενα και προσευχές  της Εκκλησίας  εδώ βρίσκουν  την πηγή τους, την αναφορά τους, την εξήγηση τους, τη νομιμοποίησή τους. 

Α.  «Δομή και σύνθεση»  της Πασχαλινής Αγρυπνίας

-Τη νύχτα αυτή, τα πάντα γίνονται νέα. Βγαίνουμε από το σκοτάδι της αμαρτίας και μπαίνουμε στο Φως της Ανάστασης του Χριστού   - η τελετή της Ευλογίας του Νέου Φωτός- .
-Η ιστορία της ανθρωπότητας είναι μια σταδιακή προσέγγιση του Μυστηρίου του Αναστημένου Χριστού   - τα αναγνώσματα της αγρυπνίας και της Λειτουργίας του Λόγου - στον οποίον ενσωματωνόμαστε με το Βάφτισμα  - η Ευλογία του νερού του Βαφτίσματος και η ανανέωση των υποσχέσεων του Βαφτίσματος  ή χορήγηση των μυστηρίων της Χριστιανικής Μυήσεως: Βάπτισμα, Χρίσμα, Ευχαριστία σε τυχόν κατηχούμενους-  . 
-Διαμέσου του Βαπτίσματος και της Καθιέρωσης του Αγίου Πνεύματος καθιερωθήκαμε «υιοί εν Υιώ» και μπορούμε να παρακαθίσουμε στο Δείπνο που ο Θεός Πατέρας ετοίμασε για το Νέο Λαό του, την Εκκλησία, η οποία  πορεύεται  προς το  Αιώνιο Πάσχα,  την Βασιλεία Του – η Λειτουργία της Ευχαριστίας- .


Β.-  “Μη φοβάσθε”   


Σύντομες  σκέψεις  από το κατά Μάρκο Ευαγγέλιο: Μκ 16,1-8 και κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο   20,1-9. 

Ο χριστιανισμός δεν είναι ένα σύστημα ιδεών οι οποίες  θέτουν σε  πράξη κοινωνιολογικές θεωρίες ή ένα σύνολο επιστημονικών επιχειρημάτων τα οποία δικαιολογούν ένα τρόπο ζωής  ή  εκλαμβάνεται ως κάτι που δικαιολογεί την ύπαρξη του γιατί μπορεί να προσφέρει μοναδικές συγκινησιακές καταστάσεις που ικανοποιούν τον άνθρωπο, ή είναι  κάτι που γεννήθηκε για να προκρίνει μεγάλα ιδεώδη. Ο χριστιανισμός είναι θεμελιωμένος πάνω σε μια και μόνη  ΚΑΛΗ ΕΙΔΗΣΗ.

Β΄κυκλος Μεγάλη Παρασκευή 2018

Εγώ, όταν θα υψωθώ από τη γη, όλους τους ανθρώπους θα τους τραβήξω κοντά μου  (Ιωα, 12,32)

Η  Λειτουργία της  Μεγάλης Παρασκευής  εμπνέεται από το Πάθος του κατά Ιωάννη ευαγγελίου. Για την Εκκλησία, την κοινότητα  των μαθητών του Εσταυρωμένου και Αναστημένου  Ιησού Χριστού,    δεν είναι  ημέρα  πένθους της, αλλά  ημέρα της γεμάτη  αγάπη μελέτης της  θυσίας, που είναι η πηγή της Σωτηρίας μας. Η πτυχή της ταπείνωσης και του θανάτου είναι πάντα άρρηκτα συνδεδεμένη με την Ανάσταση και την δόξα του Χριστού. 

"Toν κακοποιούσαν και άφησε τον εαυτό του να ταπεινωθεί και δεν άνοιξε το στόμα του" (πρώτο ανάγνωσμα της Λειτουργίας του Λόγου).
Αυτό το εδάφιο περιγράφει την πορεία του Ιησού  προς τον Γολγοθά, όπου θα σταυρωθεί. Το κατά Ιωάννη ευαγγέλιο περιγράφει τον Ιησού ως αυτόν  που είναι κύριος του εαυτού του  και  έχει υπό τον έλεγχό  του όλα όσα  του  συμβαίνουν. Στο κείμενο  αφθονούν οι φράσεις που δείχνουν ότι  ο Ιησούς είναι που θυσιάζεται  εν γνώσει  του και, με την θέλησή του,   προσφέρει τη ζωή του. Είναι ο ποιμένας που θυσιάζει τη ζωή του για τα πρόβατά του,  ο προσφερόμενος  αμνός και συνάμα ο Αρχιερέας που τον προσφέρει  στο  Θεό.  Εκείνη τη στιγμή, ο σταυρός γίνεται ο βωμός της Εκκλησίας που εκπροσωπείται από τη Μαρία, τη Μαρία του Κλωπά  και τη Μαρία Μαγδαληνή -ο Ιησούς δεν είχε ποτέ εχθρούς μεταξύ των γυναικών-  και  από τον αγαπημένο μαθητή (Ιω 19, 25).

"Toν κακοποιούσαν και άφησε τον εαυτό του να ταπεινωθεί και δεν άνοιξε το στόμα του"
Στο κατά Ιωάννη Πάθος, η σιωπή του Ιησού είναι ηχηρή, μία από τις πιο χαρακτηριστικές πτυχές του Πάθους έτσι όπως μας το παραδίδει . Ξεκινώντας από τη σύλληψη, ο Ιησούς παραμένει  κατά κύριο λόγο  σιωπηλός, δεν υπερασπίζεται τον εαυτόν του και εκείνες οι  λίγες  απαντήσεις που δίνει, συχνά είναι αινιγματικότερες από τη σιωπή του. Η σιωπή του Ιησού είναι πάνω από όλα διαμαρτυρία: διαμαρτυρία ενάντια σε μια κατηγορία και  σύλληψη απολύτως άδικη και υπογραμμίζει την κακοπιστία εκείνων που τον συλλαμβάνουν, τον κατηγορούν, τον βασανίζουν, τον σκοτώνουν. Πάνω απ 'όλα όμως είναι μια παράδοξη έκφραση και χειρονομία αγάπης. Μπροστά σε μια τόσο σκληρή και εμπαθή συμπεριφορά, θα περίμενε κάποιος ως μόνη δυνατή αντίδραση τα βίαια αντίποινα. Ο Ιησούς  αρνείται τη βία και κατακρίνει τον μαθητή που τραβάει το σπαθί του και κτυπά : «Δεν πρέπει να πιω το ποτήρι που μου έδωσε ο Πατέρας;». Η σιωπή είναι το τεκμήριο  ότι “πήρε επάνω του την αμαρτία του κόσμου” , απαλλάσσει, λυτρώνει   από την αδυναμία που κάνει τον άνθρωπο να αμαρτήσει. Του προσφέρει τη συγχώρεση, τον βάζει δίπλα   του, στο χώρο του, για να “δει” καθαρά μέσα στο φως, να αλλάξει  νοοτροπία, να μετανοήσει. 

Ο συγγραφέας της προς Εβραίους επιστολής, το δεύτερο  σημερινό ανάγνωσμα,  γράφει: “Δεν έχουμε αρχιερέα που να μην μπορεί να συμμεριστεί τις αδυναμίες μας. Αντίθετα, έχει δοκιμαστεί σε όλα, επειδή έγινε άνθρωπος σαν κι εμάς, χωρίς όμως να αμαρτήσει. Ας πλησιάσουμε, λοιπόν, με θάρρος το θρόνο της χάριτος του Θεού, για να μας σπλαχνιστεί και να μας δωρίσει τη χάρη του, την ώρα που τη χρειαζόμαστε.” (Εβρ. 4,15-16).Ο Ιησούς είναι σιωπηλός, γιατί συμμερίζεται και συμπάσχει. Είναι η μεγίστη  εκδήλωση της αγάπης του Θεού,  πάντοτε πρόθυμου και διαθέσιμου να μοιραστεί τα δεινά του ανθρώπου  μέσω του Υιού. Βέβαια κάθε πρόσωπο που υποφέρει, εύλογα διερωτάται: “γιατί  συμμερίζεται και δεν αφαιρεί;”  Στα Ευαγγέλια βλέπουμε τον Ιησού να προσπαθεί και να αγωνίζεται  για να περιορίσει την ανθρώπινη δυστυχία, να θεραπεύει τους αρρώστους, ακόμη και νεκρούς να αναστήνει, αλλά όχι όλους. Στο «γιατί;» δεν δίνει άμεση απάντηση. Στο αποκορύφωμα του Πάθους, αναφωνεί  “Τετέλεσται”, (=τα πάντα  είναι ολοκληρωμένα) και  “Πατέρα, στα χέρια σου παραδίνω το πνεύμα μου”.  "Toν κακοποιούσαν και άφησε τον εαυτό του να ταπεινωθεί και δεν άνοιξε το στόμα του"(Λκ 23,46) .  Η  Λειτουργία   της Μεγάλης Παρασκευής μας συνοδεύει κάτω από το Σταυρό ˙ σ’ αυτό το ερώτημα δεν δίνει άμεση απάντηση ή εξήγηση. Η απάντηση, αν μπορούμε να μιλήσουμε και για εξήγηση, έρχεται την Μεγάλη Κυριακή του Πάσχα, που είναι  το τελικό “Αμήν” της Ιστορίας μας και  που μας προσφέρεται για να το κάνουμε ολοκληρωτικά δικό μας.  Μέχρι τότε οι μαθητές του Ιησού και οι κοινότητές τους  θα πρέπει να αντιμετωπίζουν το κακό, τον πόνο, την δυστυχία, την ασήκωτη και ανυπόφορη αρρώστια και την ανθρώπινη μοχθηρία, φωτισμένοι  από το Φως του Πάσχα, για να τα απαλύνουν όλα, μέχρι να ακουσθεί το : “ Ιδού, όλα τα κάνω καινούρια” (Απ. 21,5)

Β΄κυκλος Μεγάλη Πέμπτη 2018

«Κάνετε αυτό εις ανάμνησή μου» 

Πέμπτη 5 Απριλίου 2018


Κάθε φορά που συνάζεται ο Λαός του Θεού σε λειτουργική σύναξη,  όχι απλά ακούγεται αλλά   και γίνεται  πράξη η προτροπή αυτή του Ιησού: «Κάνετε αυτό εις ανάμνησή μου». Το νόημα αυτής της προτροπής είναι διπλό,  αφενός   το “εκεί και τότε” του Ιησού Χριστού γίνεται το “εδώ και τώρα” για τον κάθε πιστό και έτσι  μπορεί ο κάθε πιστός αλλά και η κοινότητα των μαθητών του Ιησού να “κοινωνά”   μαζί Του. Το τελευταίο δείπνο του Ιησού με τους μαθητές του δεν επαναλαμβάνεται,  δεν πολλαπλασιάζεται ,  αλλά μυστηριακά ο κάθε άνθρωπος και  η κάθε γενιά ανθρώπων συμμετέχει στο ένα και μοναδικό δείπνο του Ιησού.
Αφετέρου η προτροπή του Ιησού  δεν αφορά μόνο την συγκεκριμένη τελετουργική πράξη, αλλά όλη την κοινοτική και προσωπική ζωή των μαθητών : να θυμίζουν και  να καθιστούν παρόντα τον Ιησού Χριστό.

Για να επικοινωνήσει  κάθε άνθρωπος με τον συνάνθρωπό του, για να εκφράσει την σκέψη και τα αισθήματά του, τις χαρές και τις θλίψεις του,  χρησιμοποιεί ορισμένα σύμβολα  ή ορισμένες χειρονομίες , λόγου χάρη   η χειραψία  ως μέσο επικοινωνίας σημαίνει συμμετοχή στη χαρά ή στην θλίψη ή  ακόμη και αποχαιρετισμό ή καλωσόρισμα ,  το ίδιο συμβαίνει   και με το φιλί που  είναι έκφραση αγάπης. Αυτή την  διττή  διάσταση έρχεται να επεξηγήσει  ο  ανθρώπινος λόγος   και να διασαφηνίσει  την πραγματική έννοια της χειραψίας ή του φιλιού. Ας σημειωθεί  ότι  ακόμη και ο ανθρώπινος λόγος είναι και  αυτός  ένα σύνολο συμβόλων.
Μέσα σε  αυτά τα πλαίσια κινείται και η Λειτουργική ζωή της Εκκλησίας. Ο Ιησούς ταύτισε το ψωμί και το κρασί που μοίρασε στους μαθητές του με τον ίδιο τον εαυτόν του, τη Ζωή του, που δωρίζει  στους μαθητές του και κατέστησε σύμβολο  (=βάζω μαζί)   της  ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ  του με τους μαθητές του αλλά και των μαθητών του μεταξύ τους, τόσο διαχρονικά όσο και συγχρονικά. Κοινωνία ζωής  όμως χωρίς υπηρεσία δεν υπάρχει· ιδού το νόημα του πλυσίματος των ποδιών των μαθητών εκ μέρους του Ιησού.

Τα σύμβολα του τελευταίου Δείπνου του Ιησού με τους μαθητές του

Απαγγέλλουμε στην τελετή της προσφοράς στη Θ. Λειτουργία : “ Σου προσφέρουμε το ψωμί ή το κρασί, καρπό της γης και της εργασίας του ανθρώπου  ... να γίνουν τροφή ή ποτό ζωής  αιώνιας”. Τα δύο αυτά είναι τα βασικότερα στοιχεία της μεσογειακής διατροφής. Το λιγότερο που μπορείς προσφέροντάς τα  είναι  να εκφράσεις την αγάπη σου και την κοινωνία σου με τους συνανθρώπους σου, γι' αυτό και στην ιστορία της Σωτηρίας γίνονται  το σημείο της δωρεάς του Θεού που φροντίζει και κρατά στη ζωή  το Λαό του. Οι πολλοί σπόροι   σιταριού γίνονται ένα ψωμί, οι πολλές ρόγες σταφυλιού κάνουν  ένα μόνο κρασί, οι πολλοί άνθρωποι-μαθητές του Ιησού κάνουν-αποτελούν  μια κοινότητα, έναν  Λαό του Θεού την Εκκλησία,  το Μυστικό Σώμα του Χριστού.

Το ψωμί είναι άζυμο: το κανονικό ψωμί σημαίνει την συνέχεια, η μαγιά είναι αυτό που το συνδέει με την προηγούμενη ζύμωση. Το άζυμο ψωμί  είναι το ψωμί της εξόδου για τους Εβραίους,  το ψωμί εκείνου που ξέκοψε από το παρελθόν της θλίψης της σκλαβιάς της Αιγύπτου και οδεύει προς τη γη της επαγγελίας  αλλά  και   για μας,  για τον Λαό του Θεού την Εκκλησία,  που ξέφυγε  από την αμαρτία και πάει σε συνάντηση του καινούργιου κόσμου  της Βασιλείας του Θεού. Βέβαια αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει η Θ. Ευχαριστία να τελείται μόνο με άζυμο ψωμί, κάθε άλλο,   η Ανατολική Παράδοση της Εκκλησίας χρησιμοποιεί ένζυμο ψωμί.

Το κρασί :  η Γραφή του αναγνωρίζει την ικανότητα να ευφραίνει την καρδιά του ανθρώπου. Στη Θ. Ευχαριστία γίνεται σημείο  της χαράς και του μεσσιανικού συμποσίου στην Βασιλεία του Θεού, τόσο όσο και το αίμα του Χριστού μέσω του οποίου σφραγίζεται η Νέα Διαθήκη. Συμβολίζει  το αίμα που προστάτεψε τους Εβραίους που ξεκινούν για την γη της Επαγγελίας και την επισφράγιση  της Διαθήκης στους πρόποδες του Σινά, αλλά  ακόμη περισσότερο ότι   κοινωνώντας στον Ιησού Χριστό, γινόμαστε σύναιμοι με τον Ιησού και όπως λέει ο Άγ. Παύλος  «γιοι εν υιώ, συγκληρονόμοι του Ιησού».

Το πλύσιμο των ποδιών :στην Λειτουργία της Μεγάλης Πέμπτης  αναπαρίσταται μια πράξη,  μια χειρονομία, ένα δρώμενο, που σύμφωνα με τον Ευαγγελιστή Ιωάννη έκανε ο Ιησούς: έπλυνε τα πόδια των μαθητών. Αυτή η πράξη σύμφωνα με τα ήθη της εποχής, γινόταν από ένα δούλο προς το αφεντικό του ή στον επισκέπτη του αφεντικού του και που ο Ιησούς  διενεργεί για τους μαθητές του αλλά  την  συνοδεύει με την παρότρυνση  «εάν εγώ ο Κύριος και δάσκαλος σας έπλυνα τα πόδια και σεις πρέπει να κάνετε το ίδιο».

“Το πλύσιμο των ποδιών” υπογραμμίζει ότι η κοινωνία ζωής  χωρίς υπηρεσία δεν μπορεί να γίνει πραγματικότητα. Η αυθεντία και η εξουσία   μπορεί να πηγάζει  από την όποια κοινωνική, θρησκευτική, μορφωτική κοκ τοποθέτησή του   είτε είναι ο καρπός της εργασίας του, της πολιτικής, της οικονομικής  ή  της  οικογενειακής διαδοχής  του κάθε χριστιανού δεν πρέπει να γίνονται αιτίες προβολής και επιβολής, αλλά όπως  ο Ιησούς  είναι ο δάσκαλος,  ένας λόγος παραπάνω για  τον μαθητή να ασκεί προσφορά  υπηρεσίας και αδελφοσύνης.  Ο μαθητής του Χριστού δεν είναι προορισμένος για να κυριαρχεί  και να είναι προνομιούχος αλλά είναι καλεσμένος  να  εξασκεί  το “δωρεά λάβατε,  δωρεά δώστ唨, αυτό τον κάνει εκλεκτό.

Η ζωή του μαθητή είναι αυθεντική  όταν μαζί με τους άλλους, είτε είναι μαθητές του Ιησού είτε  άνθρωποι  καλής θελήσεως, πασχίζει για το κοινό καλό και   αυξάνει την ποιότητα  ζωής όλων. Η ελευθερία του μαθητή είναι πραγματική αν, ζώντας μαζί με τους άλλους, γίνεται ελευθερία από τον εγωισμό, την κακία, την μισαλλοδοξία, την απληστία και την αδικία  κοκ.  Γιατί το “Κάνετε αυτό εις ανάμνηση μου”, γίνεται πραγματικότητα.