6η Κυριακή της Κοινής Περιόδου (Λκ 6,17.20-26)

Η αναγγελία που μεταμορφώνει τον κόσμο

Κυριακή  14 Φεβρουαρίου 2016

Ο Ιησούς περιόδευε και κήρυττε στη Γαλιλαία. Τον ακολουθούσαν οι μαθητές του, ένα πλήθος μαθητών και ένα ποικιλόμορφο πλήθος ευκαιριακών ακροατών, Iουδαίων της Γαλιλαίας και εθνικών των γύρω περιοχών, γιατί o Λόγος που τους απευθύνει είναι προσωπικός και άμεσος και ο ακροατής αισθάνεται μέρος των δρώμενων.

Στη σημερινή περικοπή ο Ευαγγελιστής Λουκάς, μας παρουσιάζει μια εκδοχή «των μακαρισμών», σύντομη στο μέγεθός της, μόνο τέσσερις μακαρισμούς που ακολουθούνται από τέσσερα «αλίμονο», και με μια διατύπωση περιληπτική και πιο νευρώδη. Όλα αυτά προσδίδουν στο λόγο του Ιησού έναν τόνο δραστικό και καινοτόμο, σε σύγκριση με εκείνον που μας παραθέτει ο ευαγγελιστής Ματθαίος. Ακούγοντας ή διαβάζοντας την ευαγγελικής μας περικοπή, τα λόγια του Ιησού περί ευτυχίας, έρχονται σε πλήρη αντίθεση με αυτό που στην καθημερινή μας ζωή λογίζουμε ως ευτυχία. Πράγματι, ονομάζει ευτυχισμένους αυτούς που είναι φτωχοί, που κλαίνε, που πεινάνε και καταδιώκονται. Ενώ δηλώνει ότι προορίζονται για τη δυστυχία όλοι εκείνοι που εμείς υπολογίζουμε ως ευτυχισμένους.

Ακούγοντας με προσοχή την ευαγγελική περικοπή, ας προσέξουμε αν οι κοινωνικές ομάδες που εμείς υπολογίζουμε ως ευτυχισμένες και εκείνοι που εμείς τοποθετούμε μεταξύ των δυστυχισμένων, συμπίπτουν με το διαχωρισμό που κάνει και ο Ιησούς. Και ακόμη, τον εαυτόν μας πού τον τοποθετούμε;

Ανάγνωσμα από το κατά Λουκά άγιο Ευαγγέλιο

Ο Ιησούς με τους μαθητές του κατέβηκε από το βουνό και στάθηκε σε μια πεδιάδα. Ένα μεγάλο πλήθος μαθητών του, καθώς και πολύς λαός απ’ όλη την Ιουδαία, από την Ιερουσαλήμ και τις παραλιακές πόλεις της Τύρου και της Σιδώνας.Τότε ο Ιησούς στράφηκε προς τους μαθητές του και τους είπε:«Μακάριοι εσείς οι φτωχοί, γιατί δική σας είναι η βασιλεία του Θεού.Μακάριοι εσείς που τώρα πεινάτε, γιατί θα σας χορτάσει ο Θεός.Μακάριοι εσείς που τώρα κλαίτε, γιατί θα χαρείτε.Μακάριοι είστε, άμα σας μισήσουν οι άνθρωποι και σας διώξουν απ’ τις συναγωγές και σας χλευάσουν και δυσφημίσουν το όνομά σας εξαιτίας του Υιού του Ανθρώπου.Χαρείτε όταν συμβεί αυτό, κι από χαρά σκιρτήστε· γιατί ο Θεός θα σας ανταμείψει με το παραπάνω στον ουρανό. Τα ίδια έκαναν και οι πρόγονοί τους στους προφήτες.Αλίμονο όμως σ’ εσάς τους πλούσιους, γιατί την αμοιβή σας την έχετε πάρει ήδη σ’ αυτό τον κόσμο.Αλίμονο σ’ εσάς που τώρα είστε χορτάτοι γιατί θα πεινάσετε.Αλίμονο σ’ εσάς που τώρα γελάτε, γιατί θα θρηνήσετε και θα κλάψετε.Αλίμονο αν όλοι οι άνθρωποι σας επαινούν, γιατί το ίδιο έκαναν κι οι πρόγονοί τους στους ψευδοπροφήτες».
Λόγος του Κυρίου 

Οι ακροατές του Ιησού ήταν συνηθισμένοι να ακούνε για το χρυσό αιώνα των προσδοκώμενων μεσσιανικών, σύμφωνα με τη διδασκαλία των προφητών. Όμως, η διδασκαλία των προφητών που επαναλάμβαναν οι διδάσκαλοί τους, με εκείνη που τώρα ακούνε από τον Ιησού, είναι σχεδόν τελείως διαφορετική. Εκείνοι περιέγραφαν τους μεσσιανικούς καιρούς, κατά τους οποίους ο ίδιος ο Θεός θα επιβράβευε τους φτωχούς, τους πεινασμένους και τους καταδιωγμένους. Αλλά όλα αυτά θα συμβούν στο μέλλον, δηλ. «…θα έρθει ένας καιρός που οι φτωχοί θα είναι μακάριοι γιατί ο Θεός θα τους επιβραβεύσει», ενώ ο Ιησούς δηλώνει ότι σήμερα κιόλας είναι οι φτωχοί μακάριοι και ο λόγος είναι διότι η Βασιλεία του Θεού είναι παρούσα και ενεργή ανάμεσα στους φτωχούς, τους πεινασμένους, τους καταδιωγμένους και αντιστρέφει τις αξίες. Ο Θεός τούς φροντίζει και τους προστατεύει, ό,τι γίνεται εναντίον τους, γίνεται ενάντια στο Θεό.

Ο ευαγγελιστής Ματθαίος αναφέρει και εκείνος τους μακαρισμούς και μάλιστα οκτώ και μάλλον τους αντιλαμβάνεται ως αρετές που τώρα οδηγούν στη Βασιλεία του Θεού και συνάμα περιγράφουν πώς θα είναι η Βασιλεία του Θεού όταν φανερωθεί κάποτε ολοκληρωτικά , ενώ τώρα μπορεί ο μαθητής να έχει μόνο μια πρόγευση.

Ο Λουκάς, όπως ήδη είπαμε, περιορίζεται στο να παρουσιάσει μόνο τέσσερις, και μάλιστα με ένα ψυχρό ρεαλισμό που εκπλήσσει : φτωχός δεν είναι απλά ο ταπεινός που αντιλαμβάνεται την αδυναμία του και την εναποθέτει στη δύναμη του Θεού, αλλά είναι εκείνος που δεν έχει τα μέσα, ο ζητιάνος, ο παραμελημένος που ζει δίπλα σε ανθρώπους που τα έχουν όλα και σπαταλούν, ενώ εκείνος στερείται γιατί οι άλλοι τού τα αφαίρεσαν με δόλιο τρόπο. Οι φτωχοί είναι εκείνοι που δεν αναζήτησαν τη φτώχεια τους, αλλά που τους κατάντησαν στη φτώχεια και τώρα είναι αναγκασμένοι να τη ζήσουν. Οι «φτωχοί» είναι συνώνυμο των πεινασμένων και των κατατρεγμένων, γι’ αυτό και θρηνούν. Αναφέρεται, λοιπόν, σε πραγματικές καταστάσεις.

Είναι καταδιωκόμενοι, γιατί όντας μαθητές του Ιησού και μοιραζόμενοι τη ζωή μαζί του, μοιράζονται και τις διώξεις. Για αυτή την κοινωνική ομάδα ο Ιησούς λέει: Από τώρα που είσαστε φτωχοί και επειδή είσαστε φτωχοί, η Βασιλεία του Θεού είναι μαζί σας. Με σας και μέσα από εσάς ο Θεός καθιστά ενεργή την παρουσία του στον κόσμο. Ο Θεός από τώρα είναι μαζί σας και όχι σε κάποιο απώτερο μέλλον.

Είναι ευτυχισμένοι, γιατί δεν φροντίζουν να συσσωρεύουν αγαθά, αλλά όπως και ο Ιησούς, διαχειρίζονται τη φτώχεια τους για να είναι λιγότερο επώδυνη για όλους και αγωνίζονται για μια συνύπαρξη δίκαιη μεταξύ των ανθρώπων, χωρίς διακρίσεις, ώστε να πάψει να υπάρχει αδικία, φτώχεια, πείνα, διακρίσεις διωγμοί.

Από αυτή τη ρεαλιστική αντιμετώπιση, φυσικά, έρχεται στην επιφάνεια και η αυστηρή κριτική ενάντια στον πλούσιο κόσμο: «Αλίμονο, όμως, σ’ εσάς τους πλουσίους, τους χορτάτους, τους γλεντζέδες, που όλοι σάς επαινούν»… Εφιστά την προσοχή εκείνων που αγνοούν τις ανάγκες του πλησίον και φροντίζουν μόνο για την καλοπέρασή τους, και την αναγνωρισιμότητά τους, και αγνοούν τους αναγκεμένους, οι οποίοι, ακόμη και όταν κάνουν κάτι για τους αναγκεμένους, δεν το κάνουν όπως πρέπει ή και είναι πολύ λίγο ή ακόμη χειρότερα είναι ιδιοτελές. Τι να τις κάνει κάποιος τις μεγάλες ευεργεσίες, όταν είναι προϊόν αδικιών συσσωρευμένων μέσα στο χρόνο. Με αυτά τα λόγια του ο Ιησούς δηλώνει ότι η φτώχεια και τα παρελκόμενά της δεν είναι καρποί κάποιας κακής τύχης ή πεπρωμένου, αλλά της άδικης συσσώρευσης και εκμετάλλευσης των αγαθών των λίγων σε βάρος των πολλών. Διαβάζοντας αυτές τις φοβέρες, έχει κάποιος την εντύπωση ότι αναφέρεται, εν πολλοίς, στο σημερινό προσφυγικό πρόβλημα, πχ, όπου όλοι αναγνωρίζουν ότι ο πόλεμος είναι η αιτία των τόσων δεινών, αλλά κανένας δεν κάνει κάτι για να σταματήσει τη ροή των όπλων στα εμπόλεμα μέρη, κάθε άλλο μάλιστα ...

Μια, ακόμη, μικρή σημείωση: Κοιτάζοντας γύρω μας, η σημερινή οικονομική οργάνωση του κόσμου μας βασίζεται στη συσσώρευση αγαθών, όπου η επένδυση και η εκμετάλλευση, αξίζει περισσότερο ακόμη και από τον εργάτη.

Και από την άλλη, η χριστιανική κοινότητα θα έπρεπε να υποστηρίζει και να προωθεί την οικονομία τού να αγαπά ο ένας τον άλλο, δηλαδή του μοιράσματος των αγαθών, σύμφωνα με τις ανάγκες του, ώστε κανένας να μην στερείται.

Στο κέντρο της ύπαρξης των μαθητών του Χριστού είναι ένα λιτό συμπόσιο, όπου όλοι μοιράζονται το κοινό φαγητό, λίγο ψωμί και λίγο κρασί : Τη Θεία Ευχαριστία.

Και ακόμη, γιατί αν ζούμε όπως όλοι οι άλλοι, ποια είναι η διαφορά μεταξύ εθνικών και μαθητών του Χριστού;