Γ΄κύκλος, 7η Κυριακή της Κοινής Περιόδου (Λκ 6, 27-38)

Μια κοινότητα μεταμορφωμένη από την Αγάπη

 Κυριακή 21η Φεβρουαρίου 2016

Η σημερινή ευαγγελική περικοπή, είναι η συνέχεια της προηγούμενης Κυριακής,  και σκοπό έχει, με ένα απλό τρόπο, να απαντήσει στο ερώτημα τι είναι εκείνο που κάνει την κοινότητα των μαθητών του Ιησού Χριστού να διαφέρει προς το καλλίτερο από άλλες θρησκευτικές ομάδες και αυτό που δικαιολογεί την ύπαρξή της.

Την απάντηση τη δίνει ο ίδιος ο Ιησούς, ο οποίος αφού πρώτα διερωτηθεί  «αν και εσείς αγαπάτε αυτούς που σας αγαπούν, ….και οι αμαρτωλοί αγαπούν αυτούς που τους αγαπούν….» δηλαδή δεν έχετε λόγο ύπαρξης .

Συμπληρώνει όμως δίνοντας την ειδοποιό διαφορά, για να διαφέρετε και να αξίζει τον κόπο που υπάρχετε   «Να είστε λοιπόν σπλαχνικοί, όπως σπλαχνικός είναι κι ο Θεός Πατέρας σας.»

Από το κατά Λουκά άγιο Ευαγγέλιο  (Λκ 6,  27-38)

Ο Ιησούς συνέχισε λέγοντας: Σ’ εσάς (όμως) που μ’ ακούτε λέω: Αγαπάτε τους εχθρούς σας, ευεργετείτε όσους σας μισούν· δίνετε ευχές σ’ όσους σας δίνουν κατάρες, προσεύχεστε γι’ αυτούς που  σας κακομεταχειρίζονται.        

Σ’ όποιον σε χαστουκίζει στο ένα μάγουλο, γύριζε και το άλλο· κι αν κάποιος σου πάρει το πανωφόρι, μην τον εμποδίσεις να πάρει και το πουκάμισο. Σ’ όποιον σου ζητάει κάτι δίνε το, κι αν κάποιος σου πάρει αυτό που σου ανήκει, μη ζητάς να σου το επιστρέψει. Όπως θέλετε να σας συμπεριφέρονται οι άνθρωποι, έτσι ακριβώς να συμπεριφέρεστε κι εσείς σ’ αυτούς. Γιατί, αν αγαπάτε αυτούς που σας αγαπούν, ποια εύνοια περιμένετε από το Θεό; Αφού και οι αμαρτωλοί αγαπούν αυτούς που τους αγαπούν. Κι αν κάνετε καλό σ’ αυτούς που σας κάνουν καλό, ποια εύνοια περιμένετε από το Θεό; Και οι αμαρτωλοί το ίδιο κάνουν. Αν δανείζετε σ’ όσους ελπίζετε να σας τα επιστρέψουν, ποια εύνοια περιμένετε από το Θεό; Και οι αμαρτωλοί δανείζουν στους ομοίους τους για να τα πάρουν πίσω.

Αντίθετα, εσείς ν’ αγαπάτε τους εχθρούς σας, να κάνετε το καλό και να δανείζετε, χωρίς να περιμένετε να πάρετε πίσω τίποτα. Έτσι, ο Θεός, που είναι καλός ακόμα και με τους αχάριστους και τους κακούς, θα σας ανταμείψει με το παραπάνω και θα σας κάνει παιδιά του. Να είστε λοιπόν σπλαχνικοί, όπως σπλαχνικός είναι κι ο Θεός Πατέρας σας».

«Μην κρίνετε για να μην κριθείτε. Μην καταδικάζετε, για να μην καταδικαστείτε. Συγχωρείτε, για να συγχωρηθείτε.  Δίνετε, για να σας δοθεί. Η δωρεά του θα είναι πλούσια, άφθονη, τέλεια και ξέχειλη· γιατί, ό,τι μέτρο χρησιμοποιείτε για τους άλλους, το ίδιο θα χρησιμοποιήσει και για σας ο Θεός».

Λόγος του Κυρίου.

Ο όρος «Αγαπώ», στον Ευαγγελιστή Λουκά, είναι κάτι ενεργό, σφαιρικό και  ολοκληρωμένο. Κάτι  που χωρίς να αποκλείει τον ενθουσιασμό του συναισθήματος, στην πράξη εκφράζεται μέσα από την πλήρη αλληλεγγύη και την ουσιαστική μέριμνα για τον άλλο και την ανεπιφύλακτη  ανιδιοτέλεια. Αυτός που αγαπά ενεργεί χωρίς να περιμένει ούτε αναγνώριση ή ακόμη χειρότερα ανταπόδοση. Αγάπα τον άλλο έτσι όπως είναι, ακόμη και όταν κάποιος προσεύχεται  γιατί την μεταστροφή του αμαρτωλού το κάνει όχι γιατί θέλει ο άλλος να προσαρμοσθεί στα μέτρα του, αλλά γιατί τον αγαπά έτσι όπως είναι αλλά θέλει και εκείνος να νοιώσει την ευσπλαχνία του Θεού μέσα από την συγγνώμη του, όπως και ο προσευχόμενος ήδη την έχει νοιώσει.

Η χριστιανική αγάπη έχει δύο χαρακτηριστικά :

Α) Μια  αγάπη για τον πλησίον που αγκαλιάζει τους πάντες, ακόμη και τον  πιο «μακρινό», τον εχθρό, τον ενάντιο και 

Β) ψυχή της είναι η πραγματική  ανιδιοτέλεια.

Από τα παραδείγματα, που το Ευαγγέλιο αναφέρει,  φαίνεται , ότι ο εχθρός για τον όποια μιλά είναι δεν αυτός που επιβουλεύεται την ύπαρξή μας, κάτι που στην ουσία μπορεί να είναι μια σπάνια περίπτωση. Είναι  κάτι το πιο καθημερινό: είναι εκείνος που μας κακολογεί, που μας κακομεταχειρίζεται, που μας φθονεί. Εκείνος που «μας κάνει τη ζωή δύσκολη», ο ενοχλητικός γείτονας… ακόμη και αυτός που ζητά «δανεικά και αγύριστα» και ξέρουμε ότι θα είναι αγύριστα.                                          

Από πού πηγάζει  μια τέτοια συμπεριφορά; 

α) Από τη διαπίστωση ότι «αν αγαπάτε αυτούς που σας αγαπούν» δεν είναι και κάτι το εξαιρετικό και β) προς επιβεβαίωση αυτού συμπληρώνει  ….. «και οι αμαρτωλοί αγαπούν αυτούς που τους αγαπούν….».

Εκείνο που πρέπει να επιδιώκει ο μαθητής είναι «Να είστε λοιπόν σπλαχνικοί, όπως σπλαχνικός είναι κι ο Θεός Πατέρας σας». Έτσι ο ευαγγελιστής τονίζει το μέτρο της ανιδιοτέλειας της χριστιανικής μας αγάπης.

Η χριστιανική αγάπη έχει ως σημείο αναφοράς της την αγάπη του Θεού για τον άνθρωπο. Η χριστιανική αγάπη πρέπει να είναι η εικόνα και η μαρτυρία της αγάπης του Θεού και του Ιησού Χριστού για τον κόσμο. Να μπορούν να καταλάβουν οι άλλοι ότι, όταν ο χριστιανός λέει ότι αγαπά, το κάνει για να δώσει μαρτυρία για την αγάπη του Θεού για τον κόσμο, και αυτό το κάνει όχι επειδή είναι από μόνος του ικανός  αλλά γιατί ενεργεί μαζί του και ο Θεός.

Τα παραδείγματα που το ευαγγέλιο προσκομίζει μπορεί να μας παραξενεύουν. Λέει

«Σ’ όποιον σε χαστουκίζει στο ένα μάγουλο, γύριζε και το άλλο· κι αν κάποιος σου πάρει το πανωφόρι, μην τον εμποδίσεις να πάρει και το πουκάμισο. Σ’ όποιον σου ζητάει κάτι δίνε το, κι αν κάποιος σου πάρει αυτό που σου ανήκει, μη ζητάς να σου το επιστρέψει ». Δηλαδή ο Ιησούς συστήνει ανοχή και καμιά αντίδραση στη μικρή ή στη μεγάλη βία και την παραβατικότητα και στη διάδοση τους;.  

 

Προσθήκη λεζάντας

Όχι βέβαια, Ο Χρυσός κανόνας που μας έδωσε για να μας εμπνέει όταν πρέπει να δράσουμε, λέει : Όπως θέλετε να σας συμπεριφέρονται οι άνθρωποι, έτσι ακριβώς να συμπεριφέρεστε κι εσείς σ’ αυτούς. Αυτό στην πράξη σημαίνει: καμιά ανοχή στην παραβατικότητα,  μην της δίνεις, ευκαιρίες να αναπτυχθεί. Πως; για παράδειγμα,  αν στο δρόμο σού άρπαξαν την τσάντα, θα ήσουν ευχαριστημένος αν υπήρχε κάποιος να σε βοηθήσει ή κάποιος αυτόπτης  μάρτυρας να πήγαινε μαζί σου στις αρχές  για να καταθέσει για χάρη σου. Έτσι και εσύ, αν βρεθείς να είσαι μάρτυρας κάποιας παράβασης, να μην πεις «τι θες φασαρίες και μπλεξίματα, δεν είδα τίποτα». Η παραβατικότητα ευδοκιμεί πάνω στο έδαφος του φόβου και της σιωπής.

Συνεχίζει

«Μην κρίνετε, για να μην κριθείτε, Μην καταδικάζετε, για να μην καταδικαστείτε», Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν χρειάζεται το σύστημα απόδοσης δικαιοσύνης ή ότι εμείς πρέπει να απέχουμε από κάθε κρίση ή να ανεχθούμε τον αμοραλισμό που λέει ό, τι μπορώ να κάνω, τότε  είναι καλό και επιτρεπτό. Εκείνο που μας ζητιέται είναι να βγάλουμε από την κρίση μας το δηλητήριο της εκδίκησης, της μνησικακίας, του φθόνου και της μοχθηρίας, που υποσκάπτουν κάθε αντικειμενικότητα, ή με το πρόσχημα να εμποδίσουμε το κακό να σβήνουμε και τον άνθρωπο, εκφέροντας κρίσεις χωρίς ευσπλαχνία και μακροθυμία. Με μια λιγότερο εξοντωτική απόφαση μπορεί και να επιτυγχάναμε, αν όχι τα ίδια αποτελέσματα, ίσως και καλύτερα.

Μπορεί να φαίνονται όλα αυτά παράξενα σε μια εποχή με το «μου έκανες…. θα σου κάνω και γω τουλάχιστο το ίδιο  και αν μπορώ και κάτι παραπάνω για να μάθεις ποιος είμαι εγώ». Όπου η καλοσύνη εκλαμβάνεται ως αδυναμία, και την αδυναμία την οποία κανείς δεν εκτιμά και δεν τη θέλει για τον εαυτόν του. Και όμως όταν ακούμε «το δόντι αντί δοντιού και μάτι αντί για μάτι», δυσανασχετούμε και μας φαίνεται βάρβαρο. Και όμως,  με αυτό την φράση στην ουσία τι υποστηρίζουμε;  ότι αν μια νομοθεσία ή μια συμπεριφορά θέλει να είναι δίκαιη, και πρέπει να προσβλέπει σε μια πιθανή τιμωρία ή ανταπόδοση, τότε πρέπει να το κάνει στο ίσο και όχι στο παραπάνω. Και στο δικαστικό μας σύστημα λέμε ότι μια ποινή είναι δίκαιη, όταν είναι ανάλογη και όχι παραπάνω από το αδίκημα.

Ο Ιησούς ζητά, όμως, κάτι παραπάνω: «Να είστε σπλαχνικοί, όπως σπλαχνικός είναι κι ο Θεός Πατέρας σας ….., που είναι καλός ακόμα και με τους αχάριστους και τους κακούς». Όσο και αν φαίνεται παράδοξο είναι ο μόνος τρόπος για να σπάσει ο φαύλος κύκλος του κακού, αυτού του : «μου κάνεις κακό σού κάνω κακό»…. Μια αγάπη που μπορεί να συγχωρεί, να είναι καταδεκτική, ανοιχτόμυαλη, ακόμη και να υπόκειται σε κάποιες ταλαιπωρίες προκειμένου να επιτυγχάνεται η συνύπαρξη, είναι απόλυτα αναγκαία για να υπάρξει η όποια μορφή συμβίωσης,  οικογενειακής, κοινωνικής, φιλικής ακόμη και αυτή μεταξύ των λαών. Διαφορετικά τα πάντα καταρρέουν και  βασιλεύει η καχυποψία και ο φόβος.