Κυριακή 22 Μαρτίου 2020 Α΄ Κύκλος
Ανάγνωσμα από το κατά Ιωάννη Άγιο Ευαγγέλιο (Ιωά,4,5-15. 19β-26.39α.40-42)
Εκείνος τον καιρό ο Ιησούς έφθασε, στην πόλη της Σαμάρειας που λέγεται Συχάρ, κοντά στο χωράφι που είχε δώσει ο Ιακώβ στον Ιωσήφ το γιο του. Εκεί βρισκόταν η πηγή του Ιακώβ. Ο Ιησούς, λοιπόν, κουρασμένος απ'την οδοιπορία καθώς ήταν, κάθησε στη πηγή. Ήταν περίπου μεσημέρι. Φθάνει μια γυναίκα απ'τη Σαμάρεια να αντλήσει νερό. Κι ο Ιησούς της λέει: "Δώσε μου να πιω". Οι μαθητές του είχαν πάει στην πόλη για να αγοράσουν τρόφιμα. Του λέει τότε η γυναίκα η Σαμαρείτισσα: "Πώς εσύ που είσαι Ιουδαίος ζητάς από μένα να πιείς, που είμαι γυναίκα Σαμαρίτισσα;" Διότι οι Ιουδαίοι δε συναναστρέφονται τους Σαμαρείτες. Αποκρίθηκε ο Ιησούς και της είπε: "Αν γνώριζες τη δωρεά του Θεού και ποιός είναι αυτός που σου λέει `δώσε μου να πιω', εσύ θα του ζητούσες και θα σου έδινε ζωντανό νερό". Του λέει τότε η γυναίκα: "Κύριε, ούτε δοχείο έχεις και το πηγάδι είναι βαθύ. Από που λοιπόν έχει το ζωντανό νερό; Μήπως εσύ είσαι πιο μεγάλος απ' τον πατέρα μας τον Ιακώβ, που μας έδωσε το πηγάδι κι ο ίδιος ήπιε απ'αυτό και οι γιοί του και τα ζώα του;" Απάντησε ο Ιησούς και της είπε: "Καθένας που πίνει απ'αυτό το νερό, πάλι θα διψάσει. Αλλά όποιος πιει απ' το νερό που εγώ θα του δώσω, δε θα διψάσει ποτέ. Αλλά το νερό που εγώ θα του δώσω θα γίνει σ' αυτόν πηγή νερού που θα αναβλύζει για αιώνια ζωή". Του λέει τότε η γυναίκα: "Κύριε, δώσε μου αυτό το νερό, ώστε να μη διψώ ούτε να έρχομαι μέχρις εδώ να αντλώ". Της λέει ο Ιησούς: "Πήγαινε, φώναξε τον άνδρα σου κι έλα εδώ". Απάντησε η γυναίκα και του είπε: "Δεν έχω άνδρα". Της λέει ο Ιησούς: "Σωστά είπες `δεν έχω άνδρα'. Διότι πέντε άνδρες είχες και τώρα αυτόν που έχεις δεν είναι άνδρας σου. Σ'αυτό είπες την αλήθεια". 19Του λέει η γυναίκα: "Κύριε, βλέπω ότι είσαι προφήτης. Οι πατέρες μας λάτρεψαν το Θεό σ'αυτό το βουνό. Κι εσείς λέτε ότι στα Ιεροσόλυμα είναι ο τόπος όπου πρέπει να λατρεύεται". Της λέει ο Ιησούς: "Πίστεψέ με, γυναίκα, ότι έρχεται ώρα που ούτε σ'αυτό το βουνό ούτε στα Ιεροσόλυμα θα λατρέψετε τον Πατέρα. Εσείς λατρεύετε εκείνο που δε γνωρίζετε. Εμείς λατρεύουμε εκείνο που γνωρίσουμε, διότι η σωτηρία έρχεται απ'τους Ιουδαίους. Αλλά έρχεται ώρα, και μάλιστα είναι τώρα, όταν αυτοί που αληθινά λατρεύουν, θα λατρεύσουν τον Πατέρα με Πνεύμα και αλήθεια. Διότι κι ο Πατέρας τέτοιοι ζητεί να είναι αυτοί που τον λατρεύουν. Ο Θεός είναι πνεύμα, οπότε αυτοί που τον λατρεύουν πρέπει να τον λατρεύουν με Πνεύμα και αλήθεια". Του λέει η γυναίκα: "Γνωρίζω ότι έρχεται ο Μεσσίας, ο λεγόμενος Χριστός. Όταν εκείνος έλθει, θα μας τα αναγγείλει όλα". Της λέει ο Ιησούς: "Εγώ είμαι, αυτός που σου μιλεί".
Πολλοί Σαμαρείτες απ'εκείνη την πόλη πίστεψαν στον Ιησού εξαιτίας του λόγου της γυναίκας που έδωσε μαρτυρία λέγοντας: `Μου είπε όλα όσα έχω κάμει!'. Όταν, λοιπόν, πήγαν στον Ιησού οι Σαμαρείτες, του ζήτησαν να μείνει μαζί τους. Κι έμεινε εκεί δυο μέρες. Και πολλοί περισσότεροι πίστεψαν από τα λόγια του, κι έλεγαν στη γυναίκα: "Δεν πιστεύουμε πια για όσα είπες, διότι εμείς οι ίδιοι ακούσαμε και γνωρίσαμε ότι αυτός αληθινά είναι ο σωτήρας του κόσμου".
Λόγος του Κυρίου
Ο Ιησούς και μια γυναίκα, μια Σαμαρείτισσα, συναντώνται πρόσωπο με πρόσωπο. ΄Ενας προστατευτικός τοίχος ενός πηγαδιού και το νερό. Δεν χρειάζονται τίποτα περισσότερο δύο πρόσωπα που έσπασαν τα δεσμά των όποιων προκαταλήψεων και εμμονών που δημιουργούν στεγανά μεταξύ ανθρώπων και που εμποδίζουν κάθε επικοινωνία, επιθυμούν να επικοινωνήσουν, και το κάνουν. Με τη συζήτηση τους δείχνουν και οι δυο διατεθειμένοι να αναζητήσουν το “καλό”.
“Πήγαινέ και φώναξε αυτόν που αγαπάς.... Είχες πέντε συζύγους”. Ο Ιησούς εδώ δεν κρίνει, δεν απαλλάσσει, δεν θέλει να δημιουργήσει ενοχές, αναζητά στοιχεία του καλού και τα αξιοποιεί: “καλά το είπες είναι αλήθεια” είναι απάντηση στο γεγονός ότι “είχες πέντε συζύγους”. Αναγνωρίζει τη δίψα της να αγαπήσει και να αγαπηθεί. Αυτό την έκανε να υποφέρει πολύ, μια που σε αμαύριστες και Ιουδαίους είναι πάντοτε ο άνδρας που αποπέμπει τη σύζυγο. Δεν αναζητά τα τυχόν λάθη αλλά την επιθυμία της αναζήτησης ενός ισχυρού λόγου για μια ζωή ολοκληρωμένη και μια τέτοια ζωή χωρίς αγάπη δεν είναι δυνατή για να ζήσει.
Δεν της ζητά να τακτοποιήσει τη ζωή της εκ των προτέρων, της ζητά να εμπιστευτεί την υπόσχεση πως με “ζωντανό νερό” πάντοτε θα ικανοποιεί την επιθυμία της για να φτάσει στην ζωή την ολοκληρωμένη, αυτήν που αναζητά. Τον ενδιαφέρει να της δείξει το πραγματικό πρόσωπο του Θεού της ευσπλαχνίας, ο οποίος “ Ανατέλλει τον ήλιο του για κακούς και καλούς και στέλνει τη βροχή σε δίκαιους και αδίκους”.
Το κανάλι μπορεί να είναι ραγισμένο, σπασμένο και να χάνει νερό, όμως πάντα διοχετεύει εκείνο το νερό που είναι ικανό έστω και λίγο να ξεδιψάσει, να αναζωογονήσει και να δώσει ζωή.
“Οι προπάτορές μας λάτρεψαν το Θεό σ’ αυτό το βουνό· εσείς όμως λέτε ότι στα Ιεροσόλυμα βρίσκεται ο τόπος όπου πρέπει κανείς να τον λατρεύει». «Πίστεψέ με, γυναίκα», της λέει τότε ο Ιησούς, «είναι κοντά ο καιρός που δε θα λατρεύετε τον Πατέρα ούτε σ’ αυτό το βουνό ούτε στα Ιεροσόλυμα. ... Είναι όμως κοντά ο καιρός, ήρθε κιόλας, που οι πραγματικοί λάτρεις θα λατρεύουν τον Πατέρα με τη δύναμη του Πνεύματος, που αποκαλύπτει την αλήθεια· γιατί έτσι τους θέλει ο Πατέρας αυτούς που τον λατρεύουν. Ο Θεός είναι πνεύμα. Κι αυτοί που τον λατρεύουν πρέπει να τον λατρεύουν με τη δύναμη του Πνεύματος, που φανερώνει την αλήθεια»
Στις μέρες μας, χωρίς γιορτές, χωρίς λειτουργικές συνάξεις και βαθυστόχαστους συλλογισμούς, με δάκρυα, με αγωνιώδη ερωτήματα και με απέραντη απορία και αμφιβολίες, μόνοι στην μοναξιά της ερήμου του «γιατί και του πως, και πότε» το πρόβλημα δεν είναι «πού θα πάμε για να προσκυνήσουμε τον Θεό; Στο βουνό ή στο ναό;». Η απάντηση είναι ευθεία ως ακτίνα φωτός: όχι στο βουνό, ούτε στο ναό, αλλά μέσα μου, μέσα στην οικογένεια αναστηλώνοντας σχέσεις που είχαν αφεθεί στην τύχη τους, εμβαθύνοντας την επικοινωνία που το τροχάδι της καθημερινότητας την άφηνε στα ρηχά και το τέλμα, φέρνοντας στην επιφάνεια αρετές σχεδόν ξεχασμένες.
Πιστεύω ότι το νόημα της φράσης του Ιησού “αυτοί που τον λατρεύουν πρέπει να τον λατρεύουν με τη δύναμη του Πνεύματος, που φανερώνει την αλήθεια” είναι να ζει ο μαθητής του με πάθος, με αγάπη, με αφοσίωση την πρακτική και την αναζήτηση της αλήθειας και της δικαιοσύνης. Αυτό θέλει ο Θεός από εμάς.