Β΄ κυκλος, 3η Κυριακή της Τεσσαρακοστής (2, 13-25)

Σημείο συνάντησης, Θεού και ανθρώπου

Κυριακή 11 Μαρτίου  2018

Στο σημερινό επεισόδιο γνωστό ως η “κάθαρση του Ναού της Ιερουσαλήμ από τον Ιησού”. Η κάθαρση αυτή δεν περιορίζεται στο να ξαναδώσει στο Ναό το μοναδικό χαρακτήρα του ως τόπο λατρείας, είναι πολύ λίγο. Ας ακούσουμε προσεκτικά το διάλογο του Ιησού με τους Ιουδαίους, έχοντας υπόψη μας ότι οι Ιουδαίοι, για τους οποίους μιλά ο Ευαγγελιστής, περισσότερο από ένα έθνος ή μια θρησκεία, είναι μια εικόνα-τύπος όλων εκείνων που αμφισβητούν τον Ιησού, ανεξάρτητα από το σε ποιο έθνος ανήκουν και σε ποια εποχή ζουν.


Ανάγνωσμα από το κατά Ιωάννη  Άγιο Ευαγγέλιο (2, 13-25)

Πλησίαζε το Πάσχα των Ιουδαίων κι ο Ιησούς ανέβηκε στα Ιεροσόλυμα. Και βρήκε στο ναό τους εμπόρους που πουλούσαν βόδια και πρόβατα και περιστέρια, βρήκε και τους χρηματιστές να κάθονται. Αφού έκαμε ένα μαστίγιο από σχοινιά, τους έβγαλε όλους απ'το ναό και τα πρόβατα και τα βόδια και πέταξε χάμω τα χρήματα, ανέτρεψε τα τραπέζια, και σ'αυτούς που πουλούσαν τα περιστέρια είπε: "Σηκώστε τα όλα αυτά απ'εδώ! Μην κάνετε μαγαζί τον οίκο του Πατέρα μου". Θυμήθηκαν οι μαθητές του ότι λένε οι Γραφές: "Ο ζήλος για τον οίκο σου, με κατέφαγε". Του αποκρίθηκαν τότε οι Ιουδαίοι και του είπαν: "Ποιο σημείο μας δείχνεις για να κάνεις όλα αυτά;" Απάντησε ο Ιησούς και τους είπε: "Γκρεμίστε αυτό το ναό και σε τρεις μέρες θα τον ξαναστήσω". Τους είπαν τότε οι Ιουδαίοι: "Σε σαράντα έξι χρόνια κτίσθηκε αυτός ο ναός κι εσύ θα τον ξαναστήσεις μέσα σε τρεις μέρες;" Εκείνος, όμως, μιλούσε για το ναό του σώματός του. Όταν, λοιπόν, αναστήθηκε απ'τους νεκρούς, θυμήθηκαν οι μαθητές του ότι το είχε πει αυτό και πίστεψαν στη Γραφή και στο λόγο που είπε ο Ιησούς.Τότε που βρισκόταν ο Ιησούς στα Ιεροσόλυμα για το Πάσχα, κατά τη γιορτή, πολλοί πίστεψαν στο όνομά του βλέποντας τα σημεία που έκανε. Αλλά ο ίδιος ο Ιησούς δεν εμπιστευόταν τον εαυτό του σ'αυτούς, επειδή εκείνος τους γνώριζε όλους καλά και διότι δεν είχε ανάγκη από κανένα να του δώσει μαρτυρία για έναν άνθρωπο. Αυτός, πράγματι, γνώριζε καλά τι υπήρχε μέσα σε κάθε άνθρωπο.

Λόγος του Κυρίου

Οι Ιουδαίοι, βλέποντας τον Ιησού να κάνει αυτή την βίαιη πράξη  σκανδαλίζονται και τον ρωτούν : “Με ποιο σημείο μπορείς να αποδείξεις πως έχεις το δικαίωμα να τα πράττεις αυτά;”, ο λόγος ήταν απλός. Οι παραδόσεις τους περί Μεσσία πρόβλεπαν ότι ο Μεσσίας θα παρουσιαζόταν ένα Πάσχα, μια γιορτή θρησκευτική, αλλά και βαθιά εθνικό-απελευθερωτική, για να τον καταλάβει και να τον αποδώσει στην πραγματική του θρησκευτικό-εθνική διάσταση.
Οι παριστάμενοι Ιουδαίοι ερμήνευσαν τη βίαιη χειρονομία του Ιησού ως μια πράξη κάποιου που θα μπορούσε  να ήταν Μεσσίας γι αυτό και δεν τον επέπληξαν για τη βία που έδειξε  στο Ναό, αλλά  του ζητούν ένα θαύμα που θα αποδείκνυε ότι ήταν πράγματι ο αναμενόμενος Μεσσίας και του ήταν επιτρεπτό να κάνει ό,τι έκανε.  
Ο Ιησούς  απαντά σε δυο μέρη. Στο πρώτο ξεκαθαρίζει τη φύση των Θαυμάτων του.    
Στο Ευαγγέλιο κατά Ιωάννη, αυτό που οι άλλοι Ευαγγελιστές ονομάζουν “θαύμα” ο Ιωάννης το παρουσιάζει ως “σημείο”,  δηλαδή  κάτι που δίνει μια πρόγευση και υποβαστάζει την ελπίδα μιας πραγματικότητας που έρχεται. Τα σημεία-θαύματα δεν είναι γεγονότα που σε πείθουν-υποχρεώνουν  να παραδεχθείς εκείνον που τα ενεργεί. Δίνουν, ωστόσο, ενδείξεις για την ταυτότητα αυτού που τα τελεί και του νοήματος  της ζωής του. Είναι, λοιπόν, μια πρόσκληση να προχωρήσει ο καθένας μας πιο κει από αυτό που φαίνεται, να δεχτεί το νόημά τους και να αποδεχτεί αυτά που μέσω του σημείου αποκαλύπτονται. 
     

Στη συνέχεια ξεκαθαρίζει ποια είναι η έννοια της ύπαρξης του Ναού και ποιος είναι ο πραγματικός Ναός.
Ο Ιησούς, λοιπόν, χαρακτηρίζει το Ναό ως «το σπίτι του Πατέρα μου». Με τις πράξεις του «εξαγνίζει» την ανθρώπινη-θρησκευτική αντίληψη του Θεού και του Ναού. Χαρακτηρίζει το Ναό «σπίτι», δηλαδή ο χώρος όπου βιώνεται μια βαθιά κοινωνία αγάπης και ζωής μεταξύ των προσώπων που ζουν μέσα σε αυτό και αυτό δεν είναι ευχή, αλλά μια πραγματικότητα. 
Δεν λέει το Ναό “παλάτι” γιατί αυτό θα έδειχνε έναν Θεό κυρίαρχο, ένα φοβερό και τρομερό αφεντικό συνεχώς ανικανοποίητο. Αλλά ο Ναός γίνεται  “σπίτι”, ο χώρος επικοινωνίας  του Θεού που παρουσιάζεται ως «Εγώ είμαι ο Κύριος ο Θεός σου, που σε έβγαλε από τη γη της Αιγύπτου, από οίκο δουλείας». Που απελευθέρωσε το λαό του από τη σκλαβιά και την εκμετάλλευση,  και τον καλεί να μοιραστεί μαζί του μια νέα ζωή,  δεν ζητά από τον άνθρωπο ανταπόδοση, αλλά να του δείξει εμπιστοσύνη  : 
Ο πραγματικός Ναός, λοιπόν, είναι ο Ιησούς Χριστός στο Πρόσωπο του οποίου έχουμε την αυθεντική συνάντηση του ανθρώπου με το Θεό, αλλά και την αυθεντική εμπειρία της αδελφοσύνης, της συνύπαρξης του Λαού του Θεού.
 Ο Ιησούς λέγοντας : «Γκρεμίστε αυτόν το ναό, και σε τρεις μέρες θα τον ξανακτίσω» πηγαίνει πιο μακριά. Ο Ευαγγελιστής, με τη γνώση του μετά την Ανάσταση του Ιησού, συμπληρώνει: «μιλούσε για ναό εννοώντας το σώμα του», θέλοντας να πει ότι τώρα πια ο μοναδικός αληθινός Ναός είναι ο Ίδιος. Πράγματι, δυνάμει της Ενσάρκωσης και της Ανάστασής του είναι ο κατ’ εξοχήν  χώρος της παρουσίας του Θεού στον κόσμο, ο χώρος όπου ο Θεός συναντά  τον άνθρωπο και ο άνθρωπος το Θεό.  Τότε δεν κατάλαβαν, μετά, όμως, με την Ανάσταση κατάλαβαν.

Στο πρόσωπο του Ιησού ανταμώνουμε έναν Θεό που δωρίζεται στον άνθρωπο και τον άνθρωπο που εν Χριστώ γίνεται μέτοχος της Θείας ζωής. Οι σχέσεις που περιγράφονται για το Ναό δεν είναι θρησκευτικές, δηλαδή δεν είναι έκφραση του δέους και του φόβου του αδύνατου  μπροστά στον παντοδύναμο, αλλά της εμπιστοσύνης εκείνης και της έμπρακτης και ανιδιοτελούς αγάπης του πατέρα  που εμπνέει στο παιδί και  αυτής που τρέφει το παιδί  για τον πατέρα.
Έτσι, η επιθυμία και η λαχτάρα που διατρέχει όλη τη Γραφή, αλλά και την ανθρωπότητα, για μια αυθεντική συνάντηση με το Θεό, αλλά και για μια αυθεντική ειρηνική συνύπαρξη μεταξύ των ανθρώπων, γίνεται πραγματικότητα στο πρόσωπο του Αναστημένου Ιησού Χριστού.  
Μην υποβιβάσεις,  λοιπόν, τις σχέσεις σου με το Θεό σε ένα “δούναι και λαβείν” . Ο Θεός μάς δωρίζει τη σωτηρία του, δεν την εξαγοράζουμε. “Σπίτι του Θεού”  είναι ο άνθρωπος και ο κόσμος του. Αγάπησε, ανεβάσου, προστάτεψε, βοήθησε και τον άνθρωπο και τον κόσμο να αναπτύξουν ό,τι  το καλύτερο έχουν.