ΑΚΟΥΩ
, ΒΛΕΠΩ, ΖΩ, ΔΙΝΩ ΜΑΡΤΥΡΙΑ
Κυριακή 15 Ιανουαρίου 2017
Η σημερινή ευαγγελική
περικοπή αρχίζει με τη σημείωση ότι,
όταν ο Ιωάννης Βαπτιστής “
είδε τον Ιησού να έρχεται προς το μέρος
του και είπε: "Ιδού ο αμνός του Θεού
που σηκώνει την αμαρτία του κόσμου"
”, έχουμε
μια ομολογία πίστεως στον Ιησού Χριστό,
δια στόματος του Ιωάννη του Βαπτιστή
και που η Εκκλησία αδιαλείπτως
επαναλαμβάνει κάθε φορά που τελεί τη
Θεία Ευχαριστία. Επαναλαμβάνοντάς την
συνεχώς, την έχουμε
συνηθίσει τόσο, που ίσως δεν αισθανόμαστε
το βάρος της. Ο “αμνός” από τη φύση του
δεν έχει καθόλου δύναμη, δεν προκαλεί
φόβο, αλλά πραότητα και ταπεινότητα,
προσήνεια, και εδώ η εικόνα του
αντιπροσωπεύει το Θεό, το λιγότερο που
μπορεί να πει είναι ότι για το χριστιανό
ένας Θεός φοβερός, τρομερός, εκδικητικός
και καταπιεστικός, τουλάχιστον, δεν
είναι ένας αληθινός Θεός, αλλά προβολή
της ανθρώπινης κακίας. Εκείνης που αυτός
ο αμνός σηκώνει.
Ανάγνωσμα
από το κατά Ιωάννη άγιο Ευαγγέλιο (Ιω
1,29-34)
Την
άλλη μέρα είδε ο Ιωάννης τον Ιησού να
έρχεται προς το μέρος του και είπε: "Ιδού
ο αμνός του Θεού που σηκώνει την αμαρτία
του κόσμου. Αυτός είναι εκείνος για τον
οποίο είπα: `Μετά από μένα έρχεται ένας
που βρέθηκε μπροστά από μένα, γιατί ήταν
πριν από μένα΄. Κι εγώ δεν τον γνώριζα,
αλλά για τούτο ήλθα εγώ να βαφτίζω σε
νερό, για να φανερωθεί στον Ισραήλ".
Κι ο Ιωάννης έδωσε μαρτυρία, λέγοντας:
"Είδα το Πνεύμα να κατεβαίνει σαν
περιστέρι απ' τον ουρανό κι έμεινε πάνω
του. Κι εγώ δεν τον γνώριζα, αλλά εκείνος
που μ' έστειλε να βαφτίζω σε νερό, εκείνος
μου είπε: `Επάνω σ' όποιον δεις το Πνεύμα
να κατεβαίνει και να μένει πάνω του,
αυτός είναι εκείνος που βαφτίζει σε
Άγιο Πνεύμα'. Κι εγώ το είδα κι έδωσα
μαρτυρία ότι αυτός είναι ο Υιός του
Θεού".
Λόγος
του Κυρίου
Βέβαια, για μας
σήμερα, η κατανόηση της έκφρασης «αμνός
του Θεού», παρουσιάζει αρκετές δυσκολίες,
γι’ αυτό και οι ερμηνείες που υπάρχουν
είναι πολλές.
Μερικοί βλέπουν
μια αναφορά στον πασχαλινό αμνό, που
με το αίμα του έγινε η σωτηρία των
παιδιών των Εβραίων, για τον οποίο
γίνεται λόγος στο βιβλίο της Εξόδου
(12,1-28). Και που στην γιορτή του Πάσχα
είναι πάντα ζωντανή παρουσία για κάθε
Ιουδαίο.
Άλλοι πάλι πιστεύουν
ότι ο Βαπτιστής και ο Ευαγγελιστής,
αναφέρονται στην καθημερινή εσπερινή
θυσία των αρνιών στο προαύλιο του Ναού,
για την άφεση των αμαρτιών που ο λαός
διέπραξε κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Ο Ευαγγελιστής, στην αφήγηση του πάθους
τού Ιησού, κρίνει αναγκαίο να σημειώσει
ότι ο θάνατος του Ιησού συνέπεσε με την
ώρα αυτής ακριβώς της θυσίας που γινόταν
στο Ναό της Ιερουσαλήμ, αλλά ήταν και η
ώρα που εκείνο το απόγευμα, παραμονή
της γιορτής του Πάσχα, σφάζανε τα
πασχαλινά αρνιά εκ μέρος του λαού για
να γιορτάσουν το Πάσχα την επαύριον.
Υπάρχουν ακόμη και
μερικοί που λένε ότι ο Βαπτιστής εμπνέεται
από τις τρέχουσες μεσσιανικές αντιλήψεις
της εποχής του, που έχουν τις ρίζες τους
στο δεύτερο βιβλίο του Ενώχ (ένα απόκρυφο
βιβλίο του 2ου αιώνα π.Χ, και πολύ αγαπητού
στους Ιουδαίους της εποχής του Ιησού
), το οποίο παρομοιάζει την ιστορία του
Ισραήλ, ως μια μάχη του καλού που έχει
ως ηγέτη ένα αρνί και νικά εχθρούς
λύκους.
Τέλος, υπάρχουν
και εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η
έκφραση «αμνός του Θεού» παραπέμπει
στο δούλο του Θεού, για τον οποίο μιλάει
ο προφήτης Ησαΐας (53,7), ο οποίος επωμίζεται
την αμαρτία του λαού και τελικά οδηγείται
στο θάνατο χωρίς να αντιδράσει, όπως
ένα αρνί οδηγείται στη σφαγή. Ο προφήτης
Ησαΐας, στο 53 κεφάλαιό του, υπογραμμίζει
την αθωότητα του Δούλου, καθώς επίσης
την αλληλεγγύη του με τους αμαρτωλούς.
Και τα δύο αυτά χαρακτηριστικά τού
Δούλου είναι παρόντα στον Ιησού, που
ζητά το βάπτισμα. Ας σημειωθεί ότι το
γεγονός της Βάπτισης του Ιησού,
υπογραμμίζει τη διάσταση ότι με την
Ενσάρκωσή του, ο Λόγος, πέραν του γεγονότος
ότι παίρνει σάρκα και οστά, γίνεται
αλληλέγγυος από κάθε άποψη με τον άνθρωπο
και με όλες τις διαστάσεις της ανθρώπινης
ιστορίας.
Όλες οι παραπάνω
εκδοχές έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό,
τη θυσιαστική διάσταση του αμνού.
Προσοχή, ο Θεός δεν ζητά στον άνθρωπο
να του θυσιάσει τη ζωή του, αλλά προσφέρει
και θυσιάζει τη δική του. Δεν ζητά τίποτα,
αλλά προσφέρει.
Και ακόμη λέει του
“αμνού που σηκώνει την αμαρτία του
κόσμου”. Δεν λέει τις αμαρτίες, αλλά
την αμαρτία, την πηγή, τη ρίζα, τη δομή
που είναι αιτία των επιμέρους αμαρτιών.
Η ενδημική βία, η τυφλότητα και η
καταστροφική λογική, είναι το αντίθετο
της αγάπης που είναι ζωή και προσφορά
ζωής.
Ο Ιησούς είχε πει
στους μαθητές του “Σας στέλνω ως αμνούς
εν μέσω λύκων”. Αυτό κάνει να αναδυθεί
η θυσιαστήρια διάσταση του Χριστιανισμού
στην προσπάθεια να ξεριζωθεί το κακό,
που είναι “η μη αγάπη”, για το κοινό
καλό. Αυτό επιτυγχάνεται όταν ζήσουμε
και ενεργήσουμε, όπως ο Ιησούς,
καταπολεμώντας το κακό με πραότητα,
αλλά και αποφασιστικότητα. Υποδεχόμενος
και αγκαλιάζοντας και όχι αποδιώχνοντας
ή επιτιμώντας με βία.
Μια ακόμη σημείωση:
Το έργο του Ιωάννη ήταν να δώσει μαρτυρία
για το πώς πείστηκε ότι ο Ιησούς ήταν ο
αναμενόμενος Μεσσίας. Και αυτό έκανε.
Η κοινότητα των μαθητών του Ιησού, η
Εκκλησία, και ο κάθε μαθητής του Ιησού,
έχουν λόγο ύπαρξης και είναι αυθεντικοί
εφόσον, όπως ο Ιωάννης, δώσουν μαρτυρία
για το πώς πείστηκαν ότι ο Ιησούς από
τη Ναζαρέτ είναι ο Χρισμένος Σωτήρας.
Και αυτό ζώντας εικονικές πραγματικότητες,
αλλά εμπλεκόμενος μέσα στην ανθρώπινη
ιστορία, για να είναι όσο πιο ζωντανή η
μαρτυρία τους ότι ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ
είναι ο Σωτήρας. Και όχι για να διαφημίσουν
τα όποια προσόντα, ικανότητες ή
αξιομισθίες τους. Ευαγγελίζω, αναγγέλλω
το Ευαγγέλιο, δεν σημαίνει να αναγγέλλω
θεωρητικές αλήθειες ή κάποιους ηθικούς
κανόνες, αλλά να οδηγήσω τους ανθρώπους
να ζήσουν με τον Ιησού, να κάνουν την
εμπειρία της ζωής με τον Ιησού, που ήρθε
στον κόσμο για να σώσει τον άνθρωπο από
το αδιέξοδο του κακού και του θανάτου,
στο συγκεκριμένο χώρο και χρόνο που
ζουν.
Ο μάρτυρας του
Ευαγγελίου καλείται να ακούσει τον
κόσμο και την κουλτούρα γύρω του, για
να καταλάβει το πώς σκέπτεται, να
εντοπίσει και να πάρει στα σοβαρά τις
αγωνίες, τους φόβους και τις ανάγκες
του, τις χαρές και τις προσδοκίες του.
Να ανακαλύψει τα τυχόν υπάρχοντα σπέρματα
του Λόγου που είναι παρόντα, ανεξάρτητα
από τα «ορατά σύνορα» της Εκκλησίας, να
τα εκτιμήσει και να τα αξιοποιήσει,
γιατί, όπως ο Ιησούς ήταν αναπόσπαστο
μέρος του κόσμου της εποχής του, δίδαξε
και έζησε, αξιοποιώντας ό,τι το καλό
συναντούσε, έτσι και ο μαθητής-μάρτυράς
του, δεν μπορεί να αγνοήσει ό,τι το καλό
υπάρχει στην εποχή που ζει και πρέπει
να κάνει παρόντα τον Ιησού.
π.ιμ