Η χαρά να κερδίσεις έναν αδελφό
Κυριακή 10 Σεπτεμβρίου 2017
Η σημερινή ευαγγελική περικοπή είναι μέρος μιας μεγάλης ενότητας που θα μπορούσε να έχει ως τίτλο: Πώς η κοινότητα των μαθητών του Ιησού Χριστού θα πρέπει να αντιμετωπίζει κάποιον που θα διαταράξει την ειρηνική συμβίωση των αδελφών.
Ανάγνωσμα από το κατά Ματθαίο Άγ. Ευαγγέλιο (Μτ 18,15-20)
“Εάν ο αδελφός σου σφάλλει απέναντί σου, πήγαινε και κάμε του παρατήρηση, ενώ θα είσθε οι δυο σας μόνοι. Αν σε ακούσει, κέρδισες τον αδελφό σου. Αν, όμως, δεν ακούσει, πάρε μαζί σου ακόμα ένα ή δυο άλλους, ώστε κάθε λόγος να επιβεβαιώνεται από το στόμα δυο ή τριών μαρτύρων. Αλλά, εάν τους παρακούσει, να το αναφέρεις στην εκκλησία. Κι εάν παρακούσει και την εκκλησία, ας είναι για σένα ό, τι είναι ο εθνικός και ο τελώνης. Αλήθεια σας λέω: ό,τι κι αν δέσετε πάνω στη γη, θα είναι δεμένο και στον ουρανό. Και ό,τι λύσετε πάνω στη γη, θα είναι λυμένο και στον ουρανό. Πάλι, αλήθεια σας λέω: αν δυο, μεταξύ σας, συμφωνήσουν πάνω στη γη να ζητήσουν οποιοδήποτε πράγμα, θα τους γίνει από τον Πατέρα μου που βρίσκεται στους ουρανούς. Διότι, όπου βρίσκονται συναγμένοι δυο ή τρεις στο όνομά μου, εκεί είμαι κι εγώ ανάμεσά τους".
Λόγος του Κυρίου
Από το πρώτο άκουσμα εκείνο που εντυπωσιάζει στα λόγια του Ιησού είναι: ότι εκείνον που σφάλλει εναντίον κάποιου δεν τον ονομάζει εχθρό ή αντίπαλο ή με κάποιο άλλο συνώνυμο του θιγμένου, αλλά αδελφό, δηλαδή κάποιον με τον οποίο μοιράζεται το ίδιο δώρο του Θεού, τη ζωή. Κάποιον που είναι αντικείμενο της αγάπης του ίδιου Πατέρα, του Θεού.
Σε εκείνον που “ο αδελφός σφάλλει απέναντί σου”, συστήνει “πήγαινε και κάμε του παρατήρηση, ενώ θα είσθε οι δυο σας μόνοι”, κάνε εσύ το πρώτο βήμα, μην διακόψεις τις σχέσεις μαζί του γιατί θα αισθάνεται προσβεβλημένος. Ο Ιησούς προσανατολίζει σε μια τελείως διαφορετική κατεύθυνση από εκείνη τού να υποκύψει στον πληγωμένο μας εγωισμό, και να επιδιώξει ικανοποίηση και ανταπόδοση για την προσβολή. Ζητά νηφαλιότητα και ψυχραιμία. Μια ανοιχτόκαρδη συζήτηση: να ακούσει τι έχει να πει, πώς βλέπει τα πράγματα, γιατί έφτασε σε αυτή την πράξη, να ακούει χωρίς προκαταλήψεις και προκατασκευασμένες απαντήσεις. Μια συζήτηση, με σκοπό την από κοινού αναζήτηση της αλήθειας και της αποκατάστασης της ειρηνικής συμβίωσης. Ζητά έναν αδελφικό και ευαγγελικό διάλογο, που ξεκινά από ένα εγώ - εσύ, βασίζεται στις προϋπάρχουσες σχέσεις αγάπης και ειλικρίνειας, που αρχίζει στρογγυλεύοντας τις αιχμές και επικαλείται την καλή θέληση και το κοινό καλό για να συνεχίσουν.
Βέβαια, στο όνομα της συγνώμης και της αποκατάστασης της κοινωνίας, ο χριστιανός και η χριστιανική κοινότητα δεν μπορούν να δεχτούν τα πάντα. Προέχει η αλήθεια. Χωρίς την αλήθεια, αγάπη δεν μπορεί να υπάρξει. Το κακό, το σφάλμα, πρέπει να καταδικαστούν, αλλά αυτός που το έπραξε πρέπει να νουθετηθεί και να σωθεί. Η παραίνεση πρέπει να είναι σταδιακή, διακριτική, υπομονετική.
“Αν σε ακούσει, κέρδισες τον αδελφό σου”. Να έχεις έναν αδελφό είναι κέρδος, ένας θησαυρός,
που πρέπει πάντοτε να αναζητιέται και να διαφυλάσσεται.
Η προσπάθεια αποκατάστασης της ειρήνης δεν είναι μόνο μια προσωπική υπόθεση, αλλά και διαπροσωπική, γίνεται στο πλαίσιο μια κοινότητας. “Αν, όμως, δεν ακούσει, πάρε μαζί σου ακόμα ένα ή δυο άλλους, ώστε κάθε λόγος να επιβεβαιώνεται από το στόμα δυο ή τριών μαρτύρων. Αλλά, εάν τους παρακούσει, να το αναφέρεις στην εκκλησία”.
Τι εξουσιοδοτεί κάποιον να εμπλέξει την κοινότητα;
Σίγουρα όχι για να κάνει πολλούς συμμάχους και έτσι να έχει απόδοση η παρέμβασή μας, γιατί τότε ο διάλογος θα ήταν διεκδικητικός και θα απέβλεπε στην επιβολή. Αντιθέτως, εκείνο που εξουσιοδοτεί μια τέτοια παρέμβαση είναι η Αδελφοσύνη και η κοινή προσπάθεια αποκατάστασής της, και όχι η αλήθεια που πολλές φορές ο θιγμένος νομίζει ότι έχει την αποκλειστικότητά της. Ο άλλος λόγος είναι τα λόγια του Ιησού: “ό,τι κι αν δέσετε πάνω στη γη, θα είναι δεμένο και στον ουρανό. Και ό,τι λύσετε πάνω στη γη, θα είναι λυμένο και στον ουρανό. Πάλι, αλήθεια σας λέω: αν δυο, μεταξύ σας, συμφωνήσουν πάνω στη γη να ζητήσουν οποιοδήποτε πράγμα, θα τους γίνει από τον Πατέρα μου που βρίσκεται στους ουρανούς.”
Η εξουσία τού λύνω και δένω, εδώ δεν είναι νομική και αποκλειστική τής ιεραρχίας, αλλά και όλης της κοινότητας. Γιατί άμεσα στην κοινότητα τόσο εκείνος που έσφαλε, όσο και εκείνος που είναι εντάξει, μπορούν με τη βοήθεια του Ιησού Διότι, όπου βρίσκονται συναγμένοι δυο ή τρεις στο όνομά μου, εκεί είμαι κι εγώ ανάμεσά τους ακόμη και γιατί “αν δυο, μεταξύ σας, συμφωνήσουν πάνω στη γη να ζητήσουν οποιοδήποτε πράγμα, θα τους γίνει από τον Πατέρα μου που βρίσκεται στους ουρανούς, θα βρουν και να δημιουργήσουν όλες τις αναγκαίες προϋποθέσεις, ώστε να δημιουργηθεί το πνεύμα καταλλαγής, με το οποίο λύνονται και απελευθερώνονται δυνάμεις και ενέργειες για να αποκατασταθεί ή να εγκαθιδρυθεί η κοινωνία των μαθητών του Ιησού. Όλα τα παραπάνω υπογραμμίζουν την άπειρη αξία του τι κάνουμε καθημερινά είτε ως κοινότητα είτε ως πρόσωπα. Το δύο ή τρεις και το λύσε δέσε λοιπόν δεν αφορούν μόνο την προσευχή, αλλά όλες τις διαστάσεις της ανθρώπινης ζωής.
Κι εάν παρακούσει και την εκκλησία, ας είναι για σένα ό, τι είναι ο εθνικός και ο τελώνης.
Η υπόδειξη αυτή δεν σημαίνει αφορισμό ή εξοστρακισμό από την κοινότητα εκείνου που έσφαλε. Το αντίθετο. Όπως ο πιστός φροντίζει με αγάπη, σεβασμό και προσευχή να κάνει γνωστή την αλήθεια του Χριστού σε όλους ανεξαιρέτως, την ίδια αγάπη, φροντίδα, σεβασμό και ενδιαφέρον πρέπει να δείξει, ώστε ο παραστρατημένος αδελφός να μεταστραφεί.
Ανάγνωσμα από το κατά Ματθαίο Άγ. Ευαγγέλιο (Μτ 18,15-20)
Λόγος του Κυρίου
Από το πρώτο άκουσμα εκείνο που εντυπωσιάζει στα λόγια του Ιησού είναι: ότι εκείνον που σφάλλει εναντίον κάποιου δεν τον ονομάζει εχθρό ή αντίπαλο ή με κάποιο άλλο συνώνυμο του θιγμένου, αλλά αδελφό, δηλαδή κάποιον με τον οποίο μοιράζεται το ίδιο δώρο του Θεού, τη ζωή. Κάποιον που είναι αντικείμενο της αγάπης του ίδιου Πατέρα, του Θεού.
Σε εκείνον που “ο αδελφός σφάλλει απέναντί σου”, συστήνει “πήγαινε και κάμε του παρατήρηση, ενώ θα είσθε οι δυο σας μόνοι”, κάνε εσύ το πρώτο βήμα, μην διακόψεις τις σχέσεις μαζί του γιατί θα αισθάνεται προσβεβλημένος. Ο Ιησούς προσανατολίζει σε μια τελείως διαφορετική κατεύθυνση από εκείνη τού να υποκύψει στον πληγωμένο μας εγωισμό, και να επιδιώξει ικανοποίηση και ανταπόδοση για την προσβολή. Ζητά νηφαλιότητα και ψυχραιμία. Μια ανοιχτόκαρδη συζήτηση: να ακούσει τι έχει να πει, πώς βλέπει τα πράγματα, γιατί έφτασε σε αυτή την πράξη, να ακούει χωρίς προκαταλήψεις και προκατασκευασμένες απαντήσεις. Μια συζήτηση, με σκοπό την από κοινού αναζήτηση της αλήθειας και της αποκατάστασης της ειρηνικής συμβίωσης. Ζητά έναν αδελφικό και ευαγγελικό διάλογο, που ξεκινά από ένα εγώ - εσύ, βασίζεται στις προϋπάρχουσες σχέσεις αγάπης και ειλικρίνειας, που αρχίζει στρογγυλεύοντας τις αιχμές και επικαλείται την καλή θέληση και το κοινό καλό για να συνεχίσουν.
Βέβαια, στο όνομα της συγνώμης και της αποκατάστασης της κοινωνίας, ο χριστιανός και η χριστιανική κοινότητα δεν μπορούν να δεχτούν τα πάντα. Προέχει η αλήθεια. Χωρίς την αλήθεια, αγάπη δεν μπορεί να υπάρξει. Το κακό, το σφάλμα, πρέπει να καταδικαστούν, αλλά αυτός που το έπραξε πρέπει να νουθετηθεί και να σωθεί. Η παραίνεση πρέπει να είναι σταδιακή, διακριτική, υπομονετική.
“Αν σε ακούσει, κέρδισες τον αδελφό σου”. Να έχεις έναν αδελφό είναι κέρδος, ένας θησαυρός,
που πρέπει πάντοτε να αναζητιέται και να διαφυλάσσεται.
Η προσπάθεια αποκατάστασης της ειρήνης δεν είναι μόνο μια προσωπική υπόθεση, αλλά και διαπροσωπική, γίνεται στο πλαίσιο μια κοινότητας. “Αν, όμως, δεν ακούσει, πάρε μαζί σου ακόμα ένα ή δυο άλλους, ώστε κάθε λόγος να επιβεβαιώνεται από το στόμα δυο ή τριών μαρτύρων. Αλλά, εάν τους παρακούσει, να το αναφέρεις στην εκκλησία”.
Τι εξουσιοδοτεί κάποιον να εμπλέξει την κοινότητα;
Η εξουσία τού λύνω και δένω, εδώ δεν είναι νομική και αποκλειστική τής ιεραρχίας, αλλά και όλης της κοινότητας. Γιατί άμεσα στην κοινότητα τόσο εκείνος που έσφαλε, όσο και εκείνος που είναι εντάξει, μπορούν με τη βοήθεια του Ιησού Διότι, όπου βρίσκονται συναγμένοι δυο ή τρεις στο όνομά μου, εκεί είμαι κι εγώ ανάμεσά τους ακόμη και γιατί “αν δυο, μεταξύ σας, συμφωνήσουν πάνω στη γη να ζητήσουν οποιοδήποτε πράγμα, θα τους γίνει από τον Πατέρα μου που βρίσκεται στους ουρανούς, θα βρουν και να δημιουργήσουν όλες τις αναγκαίες προϋποθέσεις, ώστε να δημιουργηθεί το πνεύμα καταλλαγής, με το οποίο λύνονται και απελευθερώνονται δυνάμεις και ενέργειες για να αποκατασταθεί ή να εγκαθιδρυθεί η κοινωνία των μαθητών του Ιησού. Όλα τα παραπάνω υπογραμμίζουν την άπειρη αξία του τι κάνουμε καθημερινά είτε ως κοινότητα είτε ως πρόσωπα. Το δύο ή τρεις και το λύσε δέσε λοιπόν δεν αφορούν μόνο την προσευχή, αλλά όλες τις διαστάσεις της ανθρώπινης ζωής.
Κι εάν παρακούσει και την εκκλησία, ας είναι για σένα ό, τι είναι ο εθνικός και ο τελώνης.
Η υπόδειξη αυτή δεν σημαίνει αφορισμό ή εξοστρακισμό από την κοινότητα εκείνου που έσφαλε. Το αντίθετο. Όπως ο πιστός φροντίζει με αγάπη, σεβασμό και προσευχή να κάνει γνωστή την αλήθεια του Χριστού σε όλους ανεξαιρέτως, την ίδια αγάπη, φροντίδα, σεβασμό και ενδιαφέρον πρέπει να δείξει, ώστε ο παραστρατημένος αδελφός να μεταστραφεί.